Δομήνικος Θεοτοκόπουλος
Σπουδαίος ζωγράφος της Αναγέννησης, με καταγωγή από την Κρήτη, αναμφίβολα μία από τις μεγαλύτερες φυσιογνωμίες της παγκόσμιας τέχνης. Έζησε και δούλεψε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του στην Ισπανία, εξ ου και το προσωνύμιο El Greco (Ο Έλληνας), με το το οποίο είναι, επίσης, γνωστός.
Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος γεννήθηκε το 1541 στον Χάνδακα (σημερινό Ηράκλειο) της Ενετοκρατούμενης Κρήτης, από εύπορους γονείς. Χωρίς να είναι γνωστά πολλά πράγματα για τους δασκάλους και την καλλιτεχνική μαθητεία του, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είχε τη δυνατότητα να σπουδάσει βυζαντινή ζωγραφική στη γενέτειρά του και να εξοικειωθεί με τη δυτική τέχνη.
Το 1567 ταξίδεψε στην Ιταλία και συγκεκριμένα στη Βενετία, όπου παρέμεινε επί τριετία και μαθήτευσε στα εργαστήρια των ζωγράφων Μπασάνο, Τιτσιάνο και Τιντορέντο, ενώ ζωγράφισε πίνακες, όπως «Ο Διωγμός των εμπόρων από το Ναό».
Το 1570 εγκατέλειψε τη Βενετία και πήγε να εργαστεί στη Ρώμη. Στην Αιώνια Πόλη διεύρυνε τον κύκλο των γνωριμιών του και απέκτησε τέτοια αυτοπεποίθηση για την τέχνη του, ώστε να υποστηρίξει ότι αν καταστρέφονταν οι τοιχογραφίες της «Καπέλα Σιξτίνα» που είχε ζωγραφίσει ο Μιχαήλ Άγγελος, θα μπορούσε αυτός να κάμει καλύτερες. Η παρατήρησή του αυτή θεωρήθηκε τότε βλασφημία και επιτάχυνε την απόφασή του να εγκαταλείψει τη Ρώμη και σε συνδυασμό με τις γνωριμίες του στον κύκλο των Ισπανών ευγενών της Ρώμης να εγκατασταθεί αρχικά στη Μαδρίτη (1576) και τον επόμενο χρόνο στο Τολέδο.
Στην ισπανική αυτή πόλη η καλλιτεχνική του παραγωγή έφθασε στην κορύφωσή της. Διακόσμησε με πίνακες τον ναό του Αγίου Δομηνίκου, το ανάκτορο του Εσκοριάλ και τη μητρόπολη του Τολέδου. Σπουδαίοι πίνακες του είναι η «Ανάληψη της Θεοτόκου», «Η Αγία Τριάδα», «Η Ανάσταση του Σωτήρος», «Το μαρτύριο του Χριστού», «Εσπόλιο» (σκηνή από τα πάθη του Χριστού), «Ο Λαοκόων» και «Η Πεντηκοστή».
Το 1578 είναι μια σημαντική χρονιά στη ζωή του Γκρέκο. Θα αποκτήσει το πρώτο και μοναδικό του παιδί, τον Χόρχε Μανουέλ, από τη σχέση του με τη δόνα Χερόνιμα δε λας Κουέβας, με την οποία θα ζήσει το υπόλοιπο του βίου του, αλλά δεν θα την παντρευτεί. Οι μελετητές του έργου του πιστεύουν ότι η δόνα Χερόνιμα εικονίζεται στην προσωπογραφία «Η κυρία με την ερμίνα».
Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος πέθανε στις 7 Απριλίου του 1614, σε ηλικία 73 ετών και τάφηκε στο ναό του Αγίου Δομήνικου στο Τολέδο.
Για πολλά χρόνια το όνομά του έμεινε στην αφάνεια και οι πίνακές του σε εκκλησίες και παλάτια της Ιταλίας και της Ισπανίας θεωρούνταν ως έργα κάποιου τρελού. Από τις αρχές του 20ου αιώνα το έργο του άρχισε να αναγνωρίζεται και σήμερα θεωρείται ένας από τους κορυφαίους εικαστικούς καλλιτέχνες όλων των εποχών, που επηρέασε ζωγράφους της μοντέρνας τέχνης, όπως ο Πάμπλο Πικάσο.
Πίνακες του Γκρέκο κοσμούν τα μεγαλύτερα μουσεία και ιδιωτικές συλλογές και η αξία κάποιων από αυτούς είναι αμύθητη. Στη χώρα μας υπάρχουν έξι έργα του Θεοτοκόπουλου: «Ο Άγιος Λουκάς ζωγραφίζει την Παναγία» και «Η Προσκύνηση των Μάγων» (Μουσείο Μπενάκη), «Στέψη της Θεοτόκου» και «Η Συναυλία των Αγγέλων» (Εθνική Πινακοθήκη), «Βάπτιση του Χριστού» και «Άποψη του Όρους και της Μονής Σινά» (Ιστορικό Μουσείο Κρήτης).
Πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/811?utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=sinevi_san_simera&utm_term=2024-10-01
Το Πορτρέτο των Μηνών
— Οκτώβριος
Ο δέκατος μήνας του Γρηγοριανού Ημερολογίου, με διάρκεια 31 ημερών. Πήρε την ονομασία του από τη λατινική λέξη Octo (= οκτώ), επειδή στο αρχαίο δεκάμηνο ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν ο όγδοος στη σειρά μήνας. Στη συνέχεια, με την προσθήκη του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου, το ρωμαϊκό ημερολόγιο έγινε δωδεκάμηνο. Ο Οκτώβριος μετακινήθηκε στη δέκατη θέση, αλλά διατήρησε την παλιά του ονομασία. Οι Ρωμαίοι τον ονόμαζαν και Sementilius (semen = σπόρος).
Στην αρχαία Ελλάδα ο Οκτώβριος ισοδυναμούσε με το δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα Βοηδρομιώνα και το πρώτο δεκαπενθήμερο του μήνα Πυανοψιώνα. Η περίοδος αυτή ήταν πλούσια σε γιορτές (Προηρόσια, Πυανόψια, Θησεία, Απατούρια, Οσχοφόρια, Θεσμοφόρια), καθώς οι Αθηναίοι φρόντιζαν να εξασφαλίζουν τη θεϊκή προστασία για τον κύκλο των γεωργικών εργασιών, που μόλις άρχιζε. Για το ίδιο λόγο οι Ρωμαίοι θυσίαζαν ένα άλογο στο Πεδίο του Άρεως για να πάνε καλά τα σπαρτά. Τον Οκτώβριο διεξάγονταν κατά το μεγαλύτερο μέρος τους τα περίφημα Ελευσίνια Μυστήρια, σε Αθήνα και Ελευσίνα.
Στο λαϊκό καλεντάρι, ο Οκτώβριος ονομάζεται Αγιοδημήτρης ή Αγιοδημητριάτης, από τη μεγάλη χριστιανική γιορτή του Αγίου Δημητρίου (26 Οκτωβρίου), Βροχάρης και Σποριάς (Σποριάτης ή Σπαρτός), για τις ευεργετικές βροχές στη σπορά (σχετική η παροιμία «Οκτώβρη και δεν έσπειρες, οχτώ σακιά δεν γέμισες») και Μπρουμάρης (ομιχλώδης, σκοτεινός).
Ο Οκτώβριος σχετίζεται με μεγάλες στιγμές του νεώτερου Ελληνισμού. Στις 26 Οκτωβρίου 1912 απελευθερώθηκε η Θεσσαλονίκη από τον Ελληνικό Στρατό, στις 28 Οκτωβρίου 1940 η φασιστική Ιταλία επιτέθηκε στη χώρα μας και στις 12 Οκτωβρίου 1944 η γαλανόλευκη κυμάτισε και πάλι στην Ακρόπολη.
Πηγή: https://www.sansimera.gr/articles/500/186?utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=sinevi_san_simera&utm_term=2024-10-01
Ρίτσαρντ Άβεντον
Αμερικανός φωτογράφος, που έγινε γνωστός κυρίως για τα ασπρόμαυρα πορτρέτα διάσημων σταρ του Χόλιγουντ, καθώς και για φωτογραφίσεις κορυφαίων μοντέλων.
Ο Ρίτσαρντ Άβεντον (Richard Avedon) ήταν αμερικανός φωτογράφος, από τους κορυφαίους του 20ου αιώνα, γνωστός κυρίως για τα πορτρέτα και τις φωτογραφήσεις μόδας. Υπήρξε ο πρώτος φωτογράφος μόδας για τον οποίο οργανώθηκε αναδρομική έκθεση στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης το 1978.
Ο Ρωσοεβραϊκής καταγωγής Ρίτσαρντ Άβεντον γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη στις 15 Μαΐου 1923. Άρχισε να ασχολείται με τη φωτογραφία σε ηλικία 10 ετών και το ενδιαφέρον του στράφηκε αμέσως στην τέχνη της προσωπογραφίας. Το πρώτο του μοντέλο ήταν ο διάσημος Ρώσος πιανίστας και συνθέτης Σεργκέι Ραχμάνινοφ, που ζούσε τότε στη Νέα Υόρκη στην ίδια πολυκατοικία όπου έμεναν ο παππούς και η γιαγιά του.
Τα πρώτα βήματα στη φωτογραφία
Μετά την αποφοίτησή του από το Λύκειο γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης για να σπουδάσει φιλοσοφία και λογοτεχνία, αλλά γρήγορα εγκατέλειψε τις σπουδές του. Αρχικά εργάστηκε ως φωτογράφος ταυτοτήτων για το προσωπικό του Εμπορικού Ναυτικού των ΗΠΑ και στη συνέχεια σπούδασε τη φωτογραφία με τον ρώσο εμιγκρέ Αλεξέι Μπρόντοβιτς στη Νέα Σχολή Κοινωνικών Ερευνών της Νέας Υόρκης.
Το 1945 άρχισε να ασχολείται επαγγελματικά με τη φωτογραφία κι ένα χρόνο αργότερα έγινε τακτικός συνεργάτης του Harper’s Bazaar, του περιοδικού μόδας στο οποίο δημοσιεύθηκαν οι περισσότερες φωτογραφίες του.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα των φωτογραφιών μόδας του Άβεντον είναι οι εναλλαγές λευκού και μαύρου χρώματος, που με τα ζωηρά σχέδια που σχηματίζουν δημιουργούν μία εντύπωση επιτηδευμένης αυστηρότητας. «Είναι ο πιο φοβερός άνθρωπος στη φωτογράφηση, επειδή έχει καταλάβει ότι τα μοντέλα δεν είναι απλώς… κρεμάστρες για ρούχα» είχε δηλώσει γι’ αυτόν η Σούζι Πάρκερ, που είχε εργαστεί ως μοντέλο.
Όταν φωτογράφιζε διασημότητες χρησιμοποιούσε υποβλητικά εφέ για να προβάλλει ανάγλυφη την προσωπικότητα του μοντέλου. Πολλές από τις καλύτερες φωτογραφίες του Άβεντον, που έχουν ως θέμα τους προσωπικότητες του 20ού αιώνα, περιλαμβάνονται στο φωτογραφικό λεύκωμα «Observations» (1959) με κείμενα του συγγραφέα του «Εν Ψυχρώ» Τρούμαν Καπότε.
Οι τηλεοπτικές εκπομπές και το «Έξυπνο Μουτράκι»Εκτός από τη φωτογραφία, ο Άβεντον σκηνοθέτησε μία σειρά ειδικών τηλεοπτικών προγραμμάτων και υπήρξε τεχνικός σύμβουλος φωτογραφίας στη ρομαντική κωμωδία του Στάνλεϊ Ντόνεν «Έξυπνο Μουτράκι» («Funny Face», 1957), που είχε ως θέμα τη ζωή του. Τον υποδύθηκε ο Φρεντ Αστέρ με συμπρωταγωνίστρια την Όντρει Χέπμπορν, μία από τις μούσες του Άβεντον.
Ο Ρίτσαρντ Άβεντον πέθανε την 1η Οκτωβρίου 2004 στο Σαν Αντόνιο του Τέξας, σε ηλικία 81 ετών, από εγκεφαλική αιμορραγία. Μέχρι και την τελευταία στιγμή της ζωής του παρέμενε αφοσιωμένος στην τέχνη που με πάθος υπηρέτησε όλα αυτά τα χρόνια. Την προηγουμένη κιόλας εργαζόταν για το περιοδικό «New Yorker».
Ρωμανός ο Μελωδός
Ο μέγιστος των υμνογράφων της χριστιανικής εκκλησίας, ο «Πίνδαρος του Χριστιανισμού», όπως αποκλήθηκε. Η Ορθόδοξη Εκκλησία τον κατέταξε στους Αγίους της και η μνήμη του τιμάται κάθε χρόνο την 1η Οκτωβρίου. Την ημέρα αυτή γιορτάζουν όσοι φέρουν το όνομα Ρωμανός.
Ο Ρωμανός γεννήθηκε στην Έμμεσα της Συρίας κι έζησε τον 6ο αιώνα. Ήταν εβραϊκή καταγωγής (αμφισβητείται από μερίδα συγγραφέων) και μεταστράφηκε στον χριστιανισμό. Έγινε διάκονος στη Βηρυτό και κατόπιν πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου υπηρέτησε ως ιερέας.
Ο Ρωμανός θεωρείται ο μεγαλύτερος ποιητής χριστιανικών ύμνων και ο σημαντικότερος ελληνόγλωσσος ποιητής της βυζαντινής περιόδου. Φαίνεται ότι ο ίδιος ήταν και συνθέτης της μουσικής των ύμνων του, γι’ αυτό ονομάστηκε Μελωδός.
Έγραψε περίπου 1.000 κοντάκια -εκκλησιαστικούς ύμνους εγκωμιαστικούς ενός θρησκευτικού γεγονότος ή της μνήμης ενός αγίου- αφιερωμένα σε θέματα των δεσποτικών και θεομητορικών εορτών, σε προφήτες, αποστόλους και σε μεγάλα γεγονότα (σεισμούς κλπ). Όλα ξεχωρίζουν για τη δύναμη της έμπνευσης, τη χάρη της έκφρασης, τον λεκτικό πλούτο και τη γλωσσική μεγαλοπρέπειά τους.
Το πρώτο του εκκλησιαστικό ποίημα είναι το περίφημο κοντάκιο της εορτής των Χριστουγέννων: «Η Παρθένος σήμερον τον υπερούσιον τίκτει».
To αεροπλανοφόρο «Saratoga»
Αμερικανοτουρκική «ναυμαχία» στο Αιγαίο
Το 1992 ο Ψυχρός Πόλεμος αποτελούσε παρελθόν και το ΝΑΤΟ αναζητούσε νέο ρόλο. Στα τέλη Σεπτεμβρίου ξεκίνησε το Αιγαίο η καθιερωμένη νατοϊκή άσκηση «Display Determination»...Το 1992 ο Ψυχρός Πόλεμος αποτελούσε παρελθόν και το ΝΑΤΟ αναζητούσε νέο ρόλο. Στα τέλη Σεπτεμβρίου ξεκίνησε το Αιγαίο η καθιερωμένη νατοϊκή άσκηση Display Determination (Επίδειξη Αποφασιστικότητας), με τη συμμετοχή ναυτικών δυνάμεων από τέσσερις χώρες της Συμμαχίας (ΗΠΑ, Γαλλία, Ιταλία και Τουρκία). Το γενικό πρόσταγμα είχε ο ναύαρχος Τζέρεμι Μπόορντα, μετέπειτα αρχηγός του αμερικανικού ΓΕΝ.
Το σενάριο της άσκησης προέβλεπε αμφίβιες επιχειρήσεις στον κόλπο του Σάρου, βόρεια των Δαρδανελλίων, με επιτιθέμενους και αμυνόμενους. Η Φαιά Δύναμη υπό τον αμερικανό αντιναύαρχο Τζόζεφ Λόπεζ θα πραγματοποιούσε τις επιθετικές κινήσεις και η Πράσινη Δύναμη υπό τον ολλανδό ναύαρχο Κρουν θα έπαιζε τον ρόλο του αμυνομένου.
Την 1η Οκτωβρίου οι επιτελείς του αεροπλανοφόρου Σαρατόγκα, που ηγείτο της Φαιάς Δύναμης, αποφάσισαν στο πλαίσιο της άσκησης να χρησιμοποιήσουν το πυραυλικό σύστημα Sea Sparrow εναντίον του τουρκικού ναρκαλιευτικού Μουαβενέτ (πρώην USS Gwin), που συμμετείχε στην Πράσινη Δύναμη. Το όπλισαν, κλείδωσαν τον στόχο τους και περίμεναν την εντολή για την εικονική εκτόξευση.
Το τουρκικό σκάφος Μουαβενέτ λίγο μετά το δυστύχημα
Όμως, τα μεσάνυχτα της 1ης προς την 2α Οκτωβρίου, συνέβη το μοιραίο. Είτε από μηχανικό πρόβλημα, είτε σειρά λαθών και παρανοήσεων στην εκτέλεση της διαταγής, δύο «ολοζώντανοι» πύραυλοι εδάφους - αέρος τύπου Sparrow εκτοξεύθηκαν από το Σαρατόγκα και έπληξαν το Μουαβενέτ στη γέφυρα, προκαλώντας θύματα και ανεπανόρθωτες ζημιές στο πλοίο, που πουλήθηκε αργότερα για παλιοσίδερα. Πέντε μέλη του πληρώματος σκοτώθηκαν και 17 τραυματίστηκαν.
Το περιστατικό προκάλεσε ταραχή στη Συμμαχία και την Ουάσιγκτον, δεδομένου ότι εκείνη την εποχή υπήρχαν σκιές στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, εξαιτίας των πληροφοριών για αμερικανική υποστήριξη στους Κούρδους του Ιράκ. Ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος ζήτησε συγγνώμη από τον τούρκο ομόλογό του Τουργκούτ Οζάλ.
Ο ανώτατος διοικητής του ΝΑΤΟ στρατηγός Σαλικασβίλι έσπευσε αμέσως στην Άγκυρα για να εκφράσει τα συλλυπητήρια του και να τονίσει στην τουρκική ηγεσία ότι θα κάνει ό,τι είναι δυνατό για τη διεξαγωγή μιας γρήγορης και πλήρους έρευνας. Από την πλευρά της Τουρκίας, ανώτεροι αξιωματούχου απέρριψαν την ιδέα ότι η επίθεση ήταν ηθελημένη, κάποιοι άλλοι κύκλοι, όμως, προσπάθησαν να ανακαλύψουν ελληνικό δάκτυλο, μέσω των ελληνοαμερικανών στρατιωτικών που υπηρετούσαν στο Σαρατόγκα.
Την επομένη του συμβάντος ο αμερικανικός στρατός έθεσε σε διαθεσιμότητα τον κυβερνήτη του Σαρατόγκα, πλοίαρχο Τζέιμς Ντράγκερ, και τέσσερις ακόμη ανώτερους αξιωματικούς του πλοίου. Όλοι τους πέρασαν ναυτοδικείο και αποστρατεύτηκαν, για να συνεχίσουν την καριέρα τους σε ακριβοπληρωμένες θέσεις του ιδιωτικού τομέα.
Στις 29 Σεπτεμβρίου 1994, τα θύματα του Μουαβενέτ υπέβαλαν συλλογική αγωγή κατά των ΗΠΑ σε αμερικανικό πολιτικό δικαστήριο, η οποία απορρίφθηκε λόγω αναρμοδιότητας στις 20 Φεβρουαρίου 1997. Οι ΗΠΑ, ως επανόρθωση, χάρισαν στην Τουρκία τη φρεγάτα τους Καποντάνο, η οποία ονομάσθηκε και πάλι Μουαβενέτ (Βοηθητικός, Υποστηρικτικός στα τουρκικά).
Η Μάχη των Γαυγαμήλων
Η πλέον αποφασιστική μάχη που έδωσε ο Μέγας Αλέξανδρος εναντίον των Περσών. Συνήφθη την 1η Οκτωβρίου 331 π.Χ. στα Γαυγάμηλα, μία πεδινή περιοχή...
Η πλέον αποφασιστική μάχη που έδωσε ο Μέγας Αλέξανδρος εναντίον των Περσών. Συνήφθη την 1η Οκτωβρίου 331 π.Χ. στα Γαυγάμηλα, μία πεδινή περιοχή, την οποία μπορούμε να την προσδιορίσουμε σήμερα μεταξύ Μοσούλης και Αρμπίλ στο Ιράκ.
Μετά τη νίκη του επί του Δαρείου στην Ισσό (333 μ.Χ.), ο Αλέξανδρος δεν επεδίωξε να καταδιώξει τον πέρση βασιλιά. Αντ' αυτού, πορεύθηκε προς το Νότο, κατά μήκος των παραλίων της Μεσογείου, και στη συνέχεια προς τη Συρία. Τότε έστειλε τον Παρμενίωνα να καταλάβει τη Δαμασκό, όπου εφυλάσσοντο οι θησαυροί της Αυτοκρατορίας. Οι θησαυροί αυτοί ήταν απολύτως αναγκαίοι στους Μακεδόνες, καθώς θα έλυναν τα οικονομικά προβλήματα της εκστρατείας.
Ο Δαρείος, από την πλευρά του, έστειλε απεσταλμένους στον Αλέξανδρο, με σκοπό να τον πείσουν να αφήσει ελεύθερη τη βασιλική οικογένεια, η οποία είχε συλληφθεί μετά τη Μάχη της Ισσού και να συναφθεί ειρήνη. Ο Αλέξανδρος τους υπενθύμισε ότι είχε έλθει στην Ασία για να τους τιμωρήσει για τα αδικήματα που είχαν διαπράξει οι πρόγονοί τους κατά των Ελλήνων και τους επισήμανε ότι αν ο Δαρείος ήθελε κάτι, καλά θα έκανε να έλθει αυτοπροσώπως και να το ζητήσει από τον «Βασιλιά της Ασίας», όπως αποκαλούσε τον εαυτό του.
Ο Δαρείος έστειλε νέα πρεσβεία, με σκοπό να του προσφέρει 10.000 τάλαντα για την απελευθέρωση της οικογένειάς του και να του παραχωρήσει την έκταση από τον Ευφράτη ως τα μεσογειακά παράλια. Ο Αλέξανδρος απέρριψε την πρόταση. Αναφέρεται, μάλιστα, ότι ο στρατηγός του, Παρμενίων, του είπε: «Εγώ θα δεχόμουν, αν ήμουν ο Αλέξανδρος». Και ο Αλέξανδρος του απάντησε: «Και εγώ θα δεχόμουν, αν ήμουν ο Παρμενίων». Στη συνέχεια, ο Αλέξανδρος βάδισε κατά της Αιγύπτου, την οποία κατέλαβε χωρίς μεγάλη αντίσταση και ίδρυσε την Αλεξάνδρεια το 331 π.Χ.
Αφού απέτυχε να εξευμενίσει τον Αλέξανδρο, ο Δαρείος κατάλαβε ότι μόνο με τα όπλα θα μπορούσε να υπερασπίσει τη θνήσκουσα αυτοκρατορία του. Συγκέντρωσε μια τεράστια στρατιωτική δύναμη, αποτελούμενη από 1.000.000 πεζούς και 40.000 ιππείς, αν και οι αριθμοί αυτοί είναι υπερβολικοί... Το σίγουρο είναι ότι ήσαν πολυπληθέστεροι των Μακεδόνων και των συμμάχων τους, που αριθμούσαν 40.000 οπλίτες και 7.000 ιππείς. Στο στρατό του Δαρείου συμμετείχαν 20.000 έλληνες μισθοφόροι, ενώ δρεπανηφόρα άρματα και 50 πολεμικοί ελέφαντες συμπλήρωναν τον βαρύ οπλισμό του.
Ο Δαρείος διάλεξε την ανοιχτή πεδιάδα των Γαυγαμήλων, προκειμένου να αντιπαρατεθεί για δεύτερη φορά με τον Αλέξανδρο. Εκεί, η τεράστια περσική στρατιά θα μπορούσε να ελιχθεί με άνεση και να εκμεταλλευτεί τον όγκο της. Ο Αλέξανδρος έφθασε στο πεδίο της μάχης στα τέλη Σεπτεμβρίου, αφού οι δυνάμεις του διάβηκαν τον Τίγρη και τον Ευφράτη, χωρίς να συναντήσουν την παραμικρή αντίσταση.
Στο πεδίο της μάχης, ο Δαρείος με τους επίλεκτους οπλίτες του κάλυπταν το κέντρο της παράταξης του περσικού στρατού. Στην αριστερή πτέρυγα είχαν τοποθετηθεί το ιππικό, με επικεφαλής τον σατράπη Βήσσο, και τα δρεπανηφόρα άρματα. Στα δεξιά, ο σατράπης Μαζαίος είχε υπό τας διαταγάς του δυνάμεις ιππικού και χιλιάδες μισθοφόρους, ανάμεσά τους και τους Έλληνες. Ο Αλέξανδρος ανέλαβε τη δεξιά πτέρυγα του στρατεύματός του και ο Παρμενίων την αριστερή.
Ο Αλέξανδρος εφάρμοσε ένα νέο στρατήγημα. Προκάλεσε το ιππικό των Περσών να επιτεθεί πρώτο προς την πλευρά του, με σκοπό να εκμεταλλευθεί το κενό που θα δημιουργηθεί μεταξύ των γραμμών του εχθρού και να επιτεθεί στο κέντρο της παράταξής τους, όπου ευρίσκετο ο Δαρείος με τους επίλεκτους οπλίτες του. Την υλοποίηση του σχεδίου θα αναλάμβαναν οι φάλαγγες και το ιππικό των Εταίρων, που θα σχημάτιζαν μία μεγάλη σφήνα, με τον ίδιο τον Αλέξανδρο στην κορυφή.
Το σχέδιο εκτελέσθηκε κατά γράμμα και ο Δαρείος βρέθηκε απομονωμένος, αφού ο Βήσσος, που κατείχε την αριστερή πτέρυγα, αποκόπηκε και ετράπη σε φυγή. Ακολούθησε ο Δαρείος, τον οποίον, όμως, δεν καταδίωξε ο Αλέξανδρος, καθώς επέλεξε να βοηθήσει τον Παρμενίωνα, που αντιμετώπιζε προβλήματα με τον Μαζαίο και τις δυνάμεις του. Όμως, ο πέρσης σατράπης γρήγορα αντελήφθη το μάταιο της προσπάθειάς του και υποχώρησε με τις δυνάμεις του.
Οι Πέρσες άφησαν ανυπολόγιστο αριθμό νεκρών επί του πεδίου της μάχης, ενώ οι Μακεδόνες από 100 έως 3.000, σύμφωνα με τις διάφορες πηγές. Οι άνδρες του Αλέξανδρου πήραν ως λάφυρα 4.000 τάλαντα από τη σκηνή του Δαρείου, το άρμα του και το προσωπικό του τόξο, καθώς και τους πολεμικούς ελέφαντες, που δεν έπαιξαν κανένα ρόλο στη μάχη.
Ο Αλέξανδρος μπήκε θριαμβευτικά στη Βαβυλώνα και ανακηρύχθηκε «Μεγάλος Βασιλεύς». Ο Δαρείος κατέφυγε στα βουνά της Μηδίας, με σκοπό να ανασυγκροτήσει τον στρατό του και να επιτεθεί εκ νέου στον Αλέξανδρο. Δεν πρόλαβε, καθώς ο Βήσσος, που εποφθαλμιούσε το θρόνο, τον έπιασε αιχμάλωτο και τον σκότωσε το 330 μ.Χ. Ήταν, όμως, αργά γι' αυτόν .Ο Αλέξανδρος ήταν ο κυρίαρχος της Ασίας και της Μεγάλης Περσικής Αυτοκρατορίας.
Πηγή: https://www.sansimera.gr/articles/175?utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=sinevi_san_simera&utm_term=2024-10-01
ιστορία του καφέ
Ο καφές είναι το δημοφιλέστερο ρόφημα στον κόσμο και παρασκευάζεται σε διάφορες παραλλαγές. Η δημοφιλία του μπορεί να αποδοθεί στο αναζωογονητικό αίσθημα που προκαλεί.
Ο καφές είναι το δημοφιλέστερο ρόφημα στον κόσμο και παρασκευάζεται σε διάφορες παραλλαγές. Η δημοφιλία του μπορεί να αποδοθεί στο αναζωογονητικό αίσθημα που προκαλεί και το οποίο οφείλεται στην καφεΐνη, η οποία είναι ένα από συστατικά του. Έχει υπολογιστεί ότι κάθε μέρα καταναλώνονται πάνω 500 εκατομμύρια φλυτζάνια καφέ. Παράγεται από τους καρπούς του καφεόδεντρου (Καφέα η επιστημονική του ονομασία), κατόπιν ειδικής επεξεργασίας.
Σύμφωνα με μία παράδοση, το καφεόδεντρο ανακαλύφθηκε γύρω στα 600 μ.Χ. στην Αιθιοπία. Εκεί, ένας βοσκός παρατήρησε ότι τα πρόβατά του ήταν εξαιρετικά ζωηρά όταν έτρωγαν τους καρπούς ενός άγνωστου φυτού. Ο βοσκός αποφάσισε να δοκιμάσει τους περίεργους καρπούς και ανακάλυψε τις ευεργετικές του ιδιότητες. Περήφανος για την ανακάλυψη, σκέφτηκε να μοιραστεί το μυστικό του προσφέροντας μερικούς κόκκους στο γειτονικό μοναστήρι. Οι ιδιοφυείς μοναχοί έκαναν ένα αρωματικό αφέψημα από τους καρπούς του και πολύ γρήγορα απέδωσαν ιερές ιδιότητες στο ποτό, καθώς «διευκόλυνε» τις ολονύκτιες προσευχές τους. Μία άλλη εκδοχή της παράδοσης αυτής θέλει τους Σούφι (μυστικιστικό τάγμα του Ισλάμ) να είναι αυτοί που ανακάλυψαν τις τονωτικές ιδιότητες του καφέ, οι οποίες τους διευκόλυναν στα πολύωρα θρησκευτικά τους καθήκοντα.
Το μεσαίωνα το φυτό καλλιεργούνταν στη νότια Αραβία κοντά στην Ερυθρά Θάλασσα κι έτσι διαδόθηκε στους Άραβες και στους γείτονές τους. Το 1470 ο καφές φτάνει στη Μέκκα και αρχίζουν να δημιουργούνται τα πρώτα καφενεία, παρ’ όλες τις απαγορεύσεις της επίσημης εξουσίας, που θεωρεί ότι η κατανάλωση καφέ στα καφενεία απομακρύνει τους πολίτες από τα θρησκευτικά τους καθήκοντα.
Το 1554 άραβες έμποροι φέρνουν τον καφέ από τη Δαμασκό της Συρίας κι ένα χρόνο αργότερα στην Κωνσταντινούπολη, όπου ανοίγει και το πρώτο καφενείο. Οι κάτοικοι της πόλης αγαπούν το νέο αφέψημα και οι καφενέδες απλώνονται σχεδόν σ’ όλες τις συνοικίες.
Οι Ευρωπαίοι ταξιδιώτες στην Ανατολή εντυπωσιάζονται από το εξωτικό ρόφημα και περιγράφουν γοητευμένοι τις ιδιότητές του. Ωστόσο, η Δύση αντιμετωπίζει με καχυποψία το νέο ποτό, μέχρι που ο Πάπας Κλήμης Η’, το 1600, ευχαριστημένος από το άρωμα και τη γεύση του, το βαπτίζει «χριστιανικό».
Ο πρώτος καφές στην Ευρώπη πουλήθηκε στα φαρμακεία το 1615 ως φάρμακο, γραμμένος σε ιατρική συνταγή και αρχικά έγινε γνωστός ως «αραβικό κρασί». Άλλωστε, η λέξη «καφές» έχει την απώτερη καταγωγή της από την αραβική λέξη «καχβά», που σημαίνει κρασί.
Το 1652 ανοίγει το πρώτο καφενείο στη Δυτική Ευρώπη και μάλιστα από Έλληνα, τον Πασκουά Ροζέ, στο Λονδίνο. Το 1702 δημιουργείται ο χαρακτηριστικός τύπος του παρισινού καφενείου, όπου συχνάζουν αστοί, ωραίες γυναίκες, συγγραφείς, πολιτικοί, αξιωματικοί και τυχοδιώκτες. Σ’ ένα από αυτά, το «Καφέ ντε Προκόπ», τακτικός θαμώνας ήταν ο Βολταίρος, φανατικός λάτρης του ποτού, που κατανάλωνε ημερησίως 20 με 40 φλυτζάνια καφέ.
Στα τέλη του 17ου αιώνα, Ολλανδοί κατορθώνουν να διασπάσουν το αραβικό μονοπώλιο του καφέ και εισάγουν την καλλιέργειά του στην Ιάβα της Ινδονησίας, που ήταν αποικίας τους. Το 1723, ο γάλλος αξιωματικός του ναυτικού Γκαμπριέλ ντε Κλιέ κλέβει δενδρύλλια καφέ από το βοτανικό κήπο του Παρισιού και τα μεταφέρει παράνομα στη Μαρτινίκα, το νησί της Καραϊβικής, που ήταν αποικία του γαλλικού στέμματος. Έτσι, ο καφές περνάει στην αμερικάνικη ήπειρο.
Το 1727 ένας πορτογάλος αξιωματικός από την κτήση της Βραζιλίας, ο Φρανσίσκο ντε Μέλο Παλιέτα, σαγηνεύει τη σύζυγο του κυβερνήτη της γειτονικής Γαλλικής Γουϊάνας, που αρνούνταν πεισματικά να τους δώσει σπόρους καφέ για καλλιέργεια. Εκείνη του εκδηλώνει την αγάπη της, χαρίζοντάς του μερικούς βλαστούς καφέας, που όταν μεταφυτεύτηκαν στη Βραζιλία αποτέλεσαν την αρχή για την πιο μεγάλη φυτεία καφέ στον κόσμο. Σήμερα, η Βραζιλία είναι η μεγαλύτερη παραγωγός καφέ στον κόσμο.
Πηγή: https://www.sansimera.gr/articles/1162?utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=sinevi_san_simera&utm_term=2024-10-01
Μαρία Φωκά:(1916 – 2001) Η αγαπημένη «γιαγιά» του «Ντόλτσε Βίτα»
Ελληνίδα ηθοποιός, με πολύχρονη καριέρα στο θέατρο και τον κινηματογράφο. Έγινε ευρύτερα γνωστή από τη σειρά του Mega «Ντόλτσε Βίτα».
(1916 – 2001)
Η Μαρία Φωκά ήταν ελληνίδα ηθοποιός, με πολύχρονη καριέρα στο θέατρο και τον κινηματογράφο σε δεύτερους ρόλους. Έγινε ευρύτερα γνωστή στα τέλη του περασμένου αιώνα από τη σειρά του Mega «Ντόλτσε Βίτα», όπου υποδύθηκε μία δυναμική πεθερά. Παράλληλα, η Μαρία Φωκά είχε αναπτύξει πολιτική και συνδικαλιστική δράση μέσα από τις τάξεις του ΚΚΕ και μάλιστα είχε καταδικαστεί σε ισόβια για κατασκοπεία στη δίκη Μπελογιάννη το 1952.
Η Μαρία Φωκά γεννήθηκε την 1η Οκτωβρίου 1916 στο Αργοστόλι της Κεφαλλονιάς και ήταν κόρη του πλοιάρχου Νικολάου Φωκά και της Καικιλίας Κουντούρη.
Απο το 1944 στο θέατρο
Υπήρξε απόφοιτος της Δραματικής Σχολής του Κάρολου Κουν και από τα πρώτα στελέχη του Θεάτρου Τέχνης. Εκεί γνώρισε τον μετέπειτα σύζυγό της Λυκούργο Καλλέργη, με τον οποίο απέκτησε μία κόρη την Ισμήνη Καλλέργη, προτού χωρίσουν λίγα αργότερα. Ο πρώτος της ρόλος ήταν της Ασημίνας στο έργο του Γρηγορίου Ξενόπουλου «Στέλλα Βιολάντη», που ανέβηκε το 1944.
Η Μαρία Φωκά με τον Νίκο Μπελογιάννη, κατά τη διάρκεια της δίκης
Στο «Θέατρο Τέχνης» παρέμεινε έως το 1948, όπου συμμετείχε μεταξύ άλλων στα «Παντρολογήματα» του Γκόγκολ, «Αντιγόνη» του Ανούιγ, «Το φιόρο του Λεβάντε» του Ξενόπουλου, «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» του Άρθουρ Μίλερ και «Ματωμένος γάμος» του Λόρκα.
Το 1951 συνελήφθη επειδή μετέφερε 1.600 λίρες από το Παρίσι για την ενίσχυση του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ, που βρισκόταν εκτός νόμου από την εποχή του Εμφυλίου Πολέμου και κατηγορήθηκε για κατασκοπεία. Στην πολύκροτη δίκη του Νίκου Μπελογιάννη το 1952 καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη, η οποία μετατράπηκε σε δεκαετή κάθειρξη.
Η θεατρική διαδρομή και οι κινηματογραφικές εμφανίσεις
Η Μαρία Φωκά με την Τζένη Καρέζη, τον Διονύση Παπαγιαννόπουλο και τον Φαίδωνα Γεωργίτση στην ταινία «Ένας ιππότης για τη Βασούλα»
Μετά την αποφυλάκισή της στα τέλη της δεκαετίας του ‘50 επανεκκίνησε την καριέρα της, συμμετέχοντας σε παράσταση με τον θίασο του Λάμπρου Κωνσταντάρα. Στη θεατρική της διαδρομή συνεργάστηκε με τους θιάσους του Κώστα Μουσούρη, της Έλλης Λαμπέτη, της Αλίκης Βουγιουκλάκη, της Τζένης Καρέζη, του Μάνου Κατράκη, του Νίκου Σταυρίδη, του Κούλη Στολίγκα κ.ά.
Με μια διασκευή έργου του Γρηγορίου Ξενόπουλου πρωτοεμφανίστηκε και στον κινηματογράφο. Πρόκειται για τη «Φωτεινή Σάντρη», που μετέφερε στη μεγάλη οθόνη το 1949 ο Γρηγόρης Γρηγορίου με τον τίτλο «Ο Κόκκινος Βράχος».
Έως το 1979, που έκλεισε τον κύκλο της στον κινηματογράφο με την ταινία του Βασίλη Βαφέα «Ανατολική Περιφέρεια», έπαιξε σε πολλές ταινίες, κυρίως σε κωμωδίες («Οικογένεια Παπαδοπούλου», «401 Καναρίνια», «Ένας ιππότης για τη Βασούλα», «Αγάπη μου παλιόγρια», «Δικτάτωρ καλεί Θανάση» κ.ά.).
Η «Ντόλτσε Βίτα»
H Μ. Φωκά με τους συντελεστές της «Ντόλτσε Βίτα»
Από το 1971 έως το 2000 εμφανίστηκε με αξιόλογους ρόλους σε γνωστές τηλεοπτικές σειρές της δημόσιας και ιδιωτικής τηλεόρασης («Η γειτονιά μας», «Μεθοριακός σταθμός», «Η τύχη της Μαρούλας», «Ο πύργος των Μοσκόφ», «Εκμέκ παγωτό», «Ντόλτσε Βίτα»), ενώ είχε εμφανιστεί και στους «Δέκα μικρούς Μήτσους» του Λάκη Λαζόπουλου.
Η Μαρία Φωκά ανέπτυξε και συνδικαλιστική δράση. Το 1975 υπήρξε αντιπρόεδρος και το 1977 πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, σε μια εποχή έντονων εργασιακών διεκδικήσεων του κλάδου. Ακόμη διετέλεσε και μέλος της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδας.
Η Μαρία Φωκά άφησε την τελευταία της πνοή στις 15 Ιουνίου 2001 στο νοσοκομείο Σεντ Τόμας του Λονδίνου, όπου είχε υποβληθεί σε εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς. Η κηδεία της έγινε στις 25 Ιουνίου στο Πόρτσμουθ. Τα τελευταία χρόνια της ζούσε
Το «Ναυάγιο» της Ζακύνθου
Διάσημο τουριστικό αξιοθέατο της Ζακύνθου με χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Πρόκειται για το ναυάγιο του λαθρεμπορικού πλοίου «Παναγιώτης», που συνέβη την 1η Οκτωβρίου 1980.
Διάσημο τουριστικό αξιοθέατο της Ζακύνθου με χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Πρόκειται για το ναυάγιο του λαθρεμπορικού πλοίου «Παναγιώτης», που συνέβη την 1η Οκτωβρίου 1980 στις βορειοδυτικές ακτές του νησιού.
Η ιστορία του μότορσιπ «Παναγιώτης», 450 τόννων, ξεκινά το 1937 από τη Σκωτία, όπου ναυπηγήθηκε με το όνομα «Saint Bedan». Το 1964 περνά σε ελληνικά χέρια (Μ. Γκιγκιλίνης) και μετονομάζεται σε «Μερόπη». Δύο χρόνια αργότερα αλλάζει ιδιοκτησία και μετονομάστηκε σε «Χάρις» από τον νέο του ιδιοκτήτη Ν. Κάλφα. Το 1975 μεταπωλείται για τρίτη φορά και αλλάζει το όνομά του σε «Παναγιώτης» από την πλοιοκτήτρια εταιρεία «P. Lisicatos & Company» με έδρα τον Πειραιά.
Λίγες ημέρες πριν από το ναυάγιο, το «Παναγιώτης» εντοπίζεται από το Λιμενικό στ’ ανοιχτά της Ζακύνθου να μεταφέρει λαθραία τσιγάρα για λογαριασμό της ιταλικής Μαφίας. Στην προσπάθειά του να ξεφύγει και εξ αιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών, προσάραξε στα αβαθή ενός μικρού γραφικού κόλπου στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού. Το πλήρωμά του πλοίου, αποτελούμενο στην πλειονότητά του από έλληνες ναυτικούς, το εγκατέλειψε, αλλά συνελήφθη λίγες ημέρες αργότερα.
Το «Ναυάγιο» με την πάροδο του χρόνου θα γίνει ένας από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς της Ζακύνθου. Θρυλείται ότι οι ντόπιοι επωφελήθηκαν από το φορτίο του πλοίου και για τα επόμενα τέσσερα χρόνια κανένα νόμιμο καπνικό προϊόν δεν πουλήθηκε στο νησί.
Πηγή: https://www.sansimera.gr/articles/838?utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=sinevi_san_simera&utm_term=2024-10-01
© SanSimera.gr