Μάνος Λοΐζος
Ο Μάνος (Εμμανουήλ) Λοΐζος ήταν κυπριακής καταγωγής μουσικοσυνθέτης, με σπουδαία προσφορά στο έντεχνο λαϊκό τραγούδι. Γεννήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 1937 στο χωριό Άγιοι Βαβατσινιάς της επαρχίας Λάρνακας και ήταν το μοναδικό παιδί του Ανδρέα Λοΐζου και της Δέσποινας Μανάκη, κόρης γεωπόνου από τη Ρόδο.
Η οικογένειά του μετακόμισε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου προς αναζήτηση καλύτερης τύχης, όταν ο Μάνος ήταν επτά ετών. Με τη μουσική ασχολήθηκε από τα μαθητικά του χρόνια. Γράφτηκε σε τοπικό Ωδείο και άρχισε να μαθαίνει βιολί, αλλά κατέληξε στην κιθάρα. Μετά την αποφοίτησή του από το Αβερώφειο Γυμνάσιο της Αλεξάνδρειας το 1955 ήλθε στην Αθήνα και γράφτηκε αρχικά στη Φαρμακευτική Σχολή και στη συνέχεια στην ΑΣΟΕΕ. Στις αρχές του 1960 ήλθε η μεγάλη στροφή στη ζωή του, όταν αποφάσισε να εγκαταλείψει τις σπουδές του και να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη μουσική.
Για να επιβιώσει κάνει διάφορες δουλειές, από γκαρσόνι σε ταβέρνα μέχρι γραφίστας και διακοσμητής. Το 1962 έρχεται σε επαφή με τον Μίμη Πλέσσα, ο οποίος μεσολαβεί στη «Φίλιπς» για την ηχογράφηση του πρώτου του τραγουδιού. Είναι το «Τραγούδι του δρόμου», ελληνική απόδοση του Νίκου Γκάτσου σ' ένα ποίημα του Λόρκα με ερμηνευτή τον Γιώργο Μούτσιο.
Το Απρίλιο του 1962 γίνεται ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος στο Σύλλογο Φίλων Ελληνικής Μουσικής (ΣΦΕΜ), με στόχο τη στήριξη του έργου του Μίκη Θεοδωράκη, αλλά και την προβολή νέων δημιουργών. Στις τάξεις του συλλόγου θα βρεθούν πολύ γρήγορα ο Χρήστος Λεοντής, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Διονύσης Σαββόπουλος, η Μαρία Φαραντούρη, ο Νότης Μαυρουδής, ο Φώντας Λάδης, ο Μάνος Ελευθερίου και πολλοί άλλοι. Αναλαμβάνει τη διεύθυνση της χορωδίας του συλλόγου και με αυτή συμμετέχει το καλοκαίρι στις παραστάσεις της μουσικής επιθεώρησης του Μίκη Θεοδωράκη «Όμορφη Πόλη» που ανεβαίνει με μεγάλη επιτυχία στο Θέατρο Παρκ.
Τον Μάρτιο του 1965 παντρεύεται τη Μάρω Λήμνου, τη μετέπειτα συγγραφέα παιδικών βιβλίων, γνωστή ως Μάρω Λοΐζου. Ένα χρόνο αργότερα, τον Αύγουστο του 1966, θα γεννηθεί η κόρη τους Μυρσίνη. Τα επόμενα χρόνια θα είναι αρκετά δημιουργικά για τον συνθέτη. Γράφει τραγούδια και μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο.
Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας μπήκε πολλές φορές στο στόχαστρο των αρχών για τις αριστερές πολιτικές του πεποιθήσεις. Μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973 συνελήφθη και πέρασε 10 μέρες στα κρατητήρια στης Ασφάλειας. Μέσα στο ξέφρενο κλίμα της μεταπολίτευσης συμμετέχει στις μεγάλες λαϊκές συναυλίες της εποχής και στο τέλος του 1974 κυκλοφορεί το δίσκο «Τα Τραγούδια του Δρόμου», με όλα εκείνα τα τραγούδια του που είτε είχαν απαγορευτεί τα προηγούμενα χρόνια, είτε δεν τους είχε επιτραπεί η ηχογράφηση από τη λογοκρισία της επταετίας. Την τριετία 1974 - 1977 υπήρξε ένας από τους βασικούς εκφραστές του πολιτικού τραγουδιού. Το 1978 αναλαμβάνει την προεδρία της Ένωσης Μουσικοσυνθετών Ελλάδας και πρωτοστατεί στη δημιουργία φορέα είσπραξης των πνευματικών δικαιωμάτων. Τον ίδιο χρόνο παντρεύεται σε δεύτερο γάμο την ηθοποιό Δώρα Σιτζάνη.
Στην εικοσαετή μουσική του διαδρομή έγραψε μερικά από τα καλύτερα ελληνικά τραγούδια, συνεργαζόμενος με τους στιχουργούς Γιάννη Νεγρεπόντη, Φώντα Λάδη, Μανώλη Ραούλη, Δημήτρη Χριστοδούλου και Λευτέρη Παπαδόπουλο, με τον οποίο γνωρίστηκε το 1965 και έγιναν αχώριστοι φίλοι. Τα τραγούδια του, γεμάτα λυρισμό και τρυφερότητα, ερμήνευσαν μεγάλα ονόματα του ελληνικού τραγουδιού, όπως ο Γιάννης Καλατζής, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, η Χάρις Αλεξίου, ο Γιάννης Πουλόπουλος, ο Γιάννης Πάριος, η Μαρία Φαραντούρη, ο Στέλιος Καζαντζίδης και η Δήμητρα Γαλάνη.
Στις 8 Ιουνίου του 1982 υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο και νοσηλεύτηκε για ένα μήνα σε νοσοκομείο. Τον Αύγουστο ταξίδεψε για νοσηλεία στη Μόσχα, όπου στις 7 Σεπτεμβρίου υπέστη δεύτερο εγκεφαλικό επεισόδιο. Ο Μάνος Λοΐζος έφυγε από τη ζωή δέκα ημέρες αργότερα, στις 17 Σεπτεμβρίου 1982.
Βασική Δισκογραφία
«Ο Σταθμός» (1968): Επτά τραγούδια σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου και πέντε ορχηστρικά. («Minos») Επιτυχίες: «Δελφίνι, Δελφινάκι», «Το παληό ρολό», «Η δουλειά κάνει τους άντρες», «Ο Σταθμός». Τραγουδούν: Γιάννης Καλατζής, Λίτσα Διαμάντη, Δημήτρης Ευσταθίου και Γιώργος Νταλάρας.
«Θαλασσογραφίες» (1970): 11 τραγούδια σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου. («Minos») Επιτυχίες: «Έχω ένα καφενέ», «Τζαμάικα», «10 παλληκάρια». Τραγουδούν: Γιάννης Καλατζής, Γιώργος Νταλάρας, Μαρίζα Κωχ, Γιάννης Πάριος και ο συνθέτης.
«Ευδοκία» (1971): Το σάουντρακ της ομώνυμης ταινίας του Αλέξη Δαμιανού. («Minos») Επιτυχία: «Το Ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας».
«Να 'χαμε τι να 'χαμε...» (1972): 10 τραγούδια σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου. («Minos») Επιτυχίες: «Παποράκι», «Ήλιε μου σε παρακαλώ», «Κουταλιανός», «Ελισσώ». Τραγουδούν: Γιάννης Καλατζής και Γιώργος Νταλάρας.
«Τραγούδια του δρόμου» (1974): 12 τραγούδια σε στίχους Γιάννη Νεγρεπόντη, Δημήτρη Χριστοδούλου, Νίκου Γκάτσου και Μάνου Λοΐζου. («Minos») Επιτυχίες: «Μέρμηγκας», «Τσε», «Τ' Ακορντεόν», «Τρίτος Παγκόσμιος». Τραγουδούν: Αλέκα Αλιμπέρτη, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, η Χορωδία Γιώργου Κακίτση και ο συνθέτης.
«Καλημέρα ήλιε» (1974): 12 τραγούδια σε στίχους Δημήτρη Χριστοδούλου και Μάνου Λοΐζου. («Minos») Επιτυχίες: «Καλημέρα Ήλιε», «Μια καλημέρα», «Με φάρο το φεγγάρι», «Θα έρθει μόνο μια στιγμή», «Δώδεκα παιδιά» και «Όταν σε είδα να ξυπνάς». Τραγουδούν: Κώστας Σμοκοβίτης, Χάρις Αλεξίου, Αλέκος Αλιμπέρτης και ο συνθέτης.
«Τα νέγρικα» (1975): Κύκλος 10 τραγουδιών σε ποίηση Γιάννη Νεγρεπόντη. («Minos») Επιτυχία: «Ο γερο νέγρο Τζιμ». Τραγουδούν: Μαρία Φαραντούρη και Μανώλης Ρασούλης.
«Τα τραγούδια μας» (1976): 12 τραγούδια σε στίχους Φώντα Λάδη με ερμηνευτή τον Γιώργο Νταλάρα. («Minos») Επιτυχίες: «Λιώνουν τα νιάτα μας», «Πάγωσε η τζιμινιέρα», «Το Δέντρο». Ο δίσκος έγινε πλατινένιος, αλλά τα περισσότερα τραγούδια κόπηκαν από το ραδιόφωνο της ΕΡΤ, λόγω των πολιτικοκοινωνικών τους μηνυμάτων.
«Τα τραγούδια της Χαρούλας» (1979): 12 τραγούδια σε στίχους Μανώλη Ρασούλη και Πυθαγόρα. («Minos») Επιτυχίες: «Γύφτισσα τον εβύζαξε», «Τέλι, Τέλι, Τέλι», «Όλα σε θυμίζουν». Τραγουδούν: Χάρις Αλεξίου και Δημήτρης Κοντογιάννης. Ο δίσκος έγινε πλατινένιος.
«Για μια μέρα ζωής» (1980): 12 τραγούδια σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, Μανώλη Ρασούλη, Δώρας Σιτζάνη, Φώντα Λάδη, Τάσου Λειβαδίτη και Μάνου Λοΐζου. («Minos») Επιτυχίες: «Σ' ακολουθώ», «Κι αν είμαι ροκ», «Η ημέρα εκείνη δεν θα αργήσει». Τραγουδούν: Δήμητρα Γαλάνη, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Δώρα Σιτζάνη και ο συνθέτης «Γράμματα στην αγαπημένη» (1983): Μελοποιημένη ποίηση του τούρκου Ναζίμ Χικμέτ σε απόδοση Γιάννη Ρίτσου. («Minos»)
«Εκτός Σειράς. Σαράντα σκόρπιες ηχογραφήσεις» (2002): Συλλογή με επιτυχίες του που δεν είχαν συμπεριληφθεί σε δίσκους. («Minos»)
«Τα τραγούδια του Σεβάχ» (2003): Συλλογή με τις μεγάλες επιτυχίες του («Minos»)
Η Δίκη των Αεροπόρων
Με την ονομασία αυτή έμεινε στην ιστορία η δικαστική περιπέτεια στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας και πολιτών, τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια. Κατηγορήθηκαν για δολιοφθορά και κομμουνιστική συνωμοσία...
Με την ονομασία αυτή έμεινε στην ιστορία η δικαστική περιπέτεια στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας και πολιτών, τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια. Κατηγορήθηκαν για δολιοφθορά και κομμουνιστική συνωμοσία, αλλά αμνηστεύτηκαν από την κυβέρνηση Καραμανλή το 1955. Κατοπινές έρευνες έδειξαν ότι η δίωξή τους οφείλεται σε σκευωρία.
Στις 13 Σεπτεμβρίου 1951 στη Σχολή Ικάρων συνέβη ένα ατύχημα σε εκπαιδευτικό αεροπλάνο τύπου Χάρβαρντ. Λίγες μέρες αργότερα, σε αίθουσα της σχολής βρέθηκε γραμμένο στον τοίχο σύνθημα υπέρ του ΚΚΕ. Τα γεγονότα αυτά συσχετίζονται και στις 30 Δεκεμβρίου ο αρχηγός του ΓΕΑ αντιπτέραρχος Εμμανουήλ Κελαϊδής διατάσσει ένορκο προανάκριση για «ενδείξεις δολιοφθοράς σε πολεμικό αεροσκάφος της Σχολής Αεροπορίας».
Την εποχή εκείνη η Ελλάδα απείχε δύο χρόνια από το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου. Τη χώρα κυβερνούσαν αδύναμες και βραχύβιες κυβερνήσεις του Κέντρου, με επικεφαλής, εναλλάξ, τον Σοφοκλή Βενιζέλο και τον Νικόλαο Πλαστήρα, υπό την υψηλή εποπτεία της Αμερικανικής Αποστολής. Ο στρατός ήταν πανίσχυρος και αποτελούσε πόλο εξουσίας. Στους κόλπους του δρούσε η μυστική οργάνωση ΙΔΕΑ («Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών»), που αποτέλεσε χρόνια αργότερα τη «μαγιά» του Πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου. Πρώτο θέμα στην επικαιρότητα ήταν η δίκη και η καταδίκη σε θάνατο του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του για κατασκοπεία υπέρ του παράνομου ΚΚΕ. Το σκηνικό ήταν κατάλληλο για κάποιους ακραίους αντικομμουνιστικούς κύκλους να ξεκαθαρίσουν τις σχέσεις τους με τα φιλελεύθερα στοιχεία της Αεροπορίας.
Στις αρχές του 1952 άρχισαν οι ανακρίσεις και σύντομα στα μπουντρούμια του Αερονομείου Παλαιού Φαλήρου βρέθηκαν οι πρώτοι κατηγορούμενοι, οκτώ αξιωματικοί (αντισμήναρχος ε.α. Θεοφάνης Μεταξάς, σμηναγοί Ηλίας Παναγουλάκης και Ελευθέριος Ζαφειρόπουλος, υποσμηναγοί Γεώργιος Θεοδωρίδης και Γεώργιος Μαδεμλής, επισμηναγός Νικόλαος Δόντζογλου και ανθυποσμηναγός Παναγιώτης Λεμπέσης), εφτά υπαξιωματικοί και πέντε ιδιώτες. Οι κατηγορούμενοι υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια και ομολόγησαν την ενοχή τους στη δολιοφθορά του αεροπλάνου. Ένας εκ των κατηγορουμένων, ο καθηγητής μαθηματικών Χρήστος Δαδαλής, δεν άντεξε και πέθανε από τα βασανιστήρια.
Νίκος Ακριβογιάννης
Οι εμπνευστές της σκευωρίας έπρεπε να αποδείξουν και τη σχέση των κατηγορουμένων με το ΚΚΕ. Στρατολόγησαν τον Ίκαρο Νίκο Ακριβογιάννη και τον έστειλαν στις 7 Απριλίου 1952 στην Αλβανία για δήθεν εθνική αποστολή με την ιδιότητα του φυγάδα κομμουνιστή. Στη συνέχεια τον κατέδωσαν στις αλβανικές αρχές, ως διπλό πράκτορα. Ο Ακριβογιάννης καταδικάσθηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στις 15 Απριλίου 1953.
Στις 16 Απριλίου 1952 η υπόθεση των αεροπόρων, που μέχρι εκείνη τη στιγμή καλύπτεται από πέπλο σιωπής, έρχεται στην επιφάνεια από τον δεξιό Τύπο, που κατακλύζεται από πληθώρα δημοσιευμάτων «για την ανακαλυφθείσα κομμουνιστική δράση στην Αεροπορία». Πιο ευφάνταστες γραφίδες κάνουν λόγο και για καταρρίψεις αεροσκαφών από τους συνωμότες.
Στις 10 Ιουλίου 1952 εκδίδεται το παραπεμπτικό βούλευμα, με το οποίο οδηγούνται στο εδώλιο του Αεροδικείου 19 άτομα. Κατά το βούλευμα, οι κατηγορούμενοι είχαν συμπήξει οργάνωση, που δρούσε από το 1950 και εκτελούσε εντολές της ηγεσίας του ΚΚΕ. Η «Δίκη των Αεροπόρων» άρχισε στις 22 Αυγούστου 1952 και ολοκληρώθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου. Μάταια οι κατηγορούμενοι αξιωματικοί επέσειαν στους Αεροδίκες τα μετάλλια και τα παράσημα, που είχαν λάβει στα πεδία των μαχών. Το δικαστήριο πείσθηκε για την ενοχή τους και επέβαλε την ποινή του θανάτου στον σμηναγό Παναγουλάκη και τον υποσμηναγό Θεοδωρίδη. Σε τέσσερις κατηγορουμένους επέβαλε ισόβια, σε δύο εικοσαετή κάθειρξη, σε δύο δεκαετή κάθειρξη, ενώ οι υπόλοιποι κηρύχθηκαν αθώοι.
Το Μάρτιο του 1953 η υπόθεση έφτασε στο Ανώτατο Αναθεωρητικό Δικαστήριο, που ύστερα από μερικές συνεδριάσεις ανέβαλε τη δίκη «λόγω σημαντικών αιτίων και για κρείσσονες αποδείξεις». Τη χώρα τώρα κυβερνούσε ο νικητής του Εμφυλίου Αλέξανδρος Παπάγος, έχοντας κερδίσει δια περιπάτου τις εκλογές. Στις 30 Σεπτεμβρίου άρχισε η δίκη στο Αναθεωρητικό και ολοκληρώθηκε στις 28 Νοεμβρίου 1953, με δέκα κατηγορουμένους. Η ατμόσφαιρα αυτή τη φορά ήταν φανερά διαφορετική. Όλα τα στοιχεία πείθουν ότι πρόκειται για σκευωρία. Παρόλα αυτά, οι δικαστές δέχονται την ύπαρξη συνωμοσίας και επιβάλλουν ελαφρύτερες ποινές στους κατηγορουμένους. Δύο καταδικάζονται σε ισόβια, έξι σε ποινές πρόσκαιρης κάθειρξης και δύο αθωώνονται.
Ο φάκελλος της υπόθεσης των αεροπόρων έκλεισε οριστικά τον Νοέμβριο του 1955, όταν η κυβέρνηση Καραμανλή χορήγησε αμνηστία στους καταδικασθέντες, αλλά και στους σκευωρούς, πολλοί από τους οποίους υπηρέτησαν πιστά την Απριλιανή Χούντα. Όταν χρόνια αργότερα ο Κωνσταντίνος Καραμανλής συναντήθηκε μ' έναν από τους αμνηστευθέντες αξιωματικούς, τον συμπατριώτη του από τις Σέρρες Γεώργιο Μαδεμλή, του είπε ότι γνώριζε ότι «είναι αθώοι».
Βιβλιογραφία
Θανάση Παπαντωνίου: «Η υπόθεση των 11 αεροπόρων: Μαρτυρία» («Καστανιώτης»)
Σωτήρης Μουστάκας
— Βιογραφία
Κύπριος ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, με σπουδαία κωμική φλέβα και μεγάλες δυνατότητες στο δράμα.
Κύπριος ηθοποιός του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, με σπουδαία κωμική φλέβα και μεγάλες δυνατότητες στο δράμα.
Ο Σωτήρης Μουστάκας γεννήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 1940 στο χωριό Κάτω Πλάτρες Λεμεσού και ήταν το τελευταίο παιδί πολυμελούς οικογένειας. Έκανε μουσικές σπουδές (βιολί), αλλά το όνειρό του ήταν να γίνει ηθοποιός. Από το Δημοτικό κιόλας ήταν πρωταγωνιστής στα έργα που ανέβαζε με τους συμμαθητές του. Του άρεσε ο Σέξπιρ, αλλά και ο Τσάρλι Τσάπλιν, που τον είχε δει στο σινεμά.
Το άτυπο ντεμπούτο του στο θεατρικό σανίδι το έκανε στη Λεμεσό. Είχε πάει να δει τον θίασο του Νίκου Σταυρίδη και κάποια στιγμή βρήκε την ευκαιρία να τρυπώσει στα καμαρίνια. Εκεί ζήτησε τη βοήθεια του σπουδαίου κωμικού, όταν θα ερχόταν στην Αθήνα να σπουδάσει θέατρο. Στο διάλειμμα από σκηνής ο Σταυρίδης έλεγε ανέκδοτα στον κόσμο. «Κάποια στιγμή σταμάτησε κι άρχισε να φωνάζει το όνομά μου. Με κάλεσε στη σκηνή. Αυτό ήταν το ντεμπούτο μου» είχε πει.
Σε ηλικία 15 χρονών, συμμετείχε ενεργά στον Απελευθερωτικό Αγώνα της ΕΟΚΑ (1955-1959), ως αγγελιοφόρος διαταγών του αρχηγού της, Διγενή Γρίβα, προς τις διάφορες αντιστασιακές ομάδες. Μοίραζε φυλλάδια κι έγραφε συνθήματα στους τοίχους. Συνελήφθη από τους Άγγλους και φυλακίστηκε για εφτά μήνες. Με πλαστό διαβατήριο ταξίδεψε στην Αθήνα για να σπουδάσει ηθοποιός, παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα του.
Όταν έφτασε στην Αθήνα, έπιασε δουλειά σ' ένα εστιατόριο ως σερβιτόρος και παράλληλα έδωσε εξετάσεις στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Κόπηκε, αλλά δεν το έβαλε κάτω. Ξαναπροσπάθησε και πέρασε. Εκεί γνώρισε και την ηθοποιό Μαρία Μπονέλου, την οποία παντρεύτηκε το 1973 κι έκαναν μία κόρη, την Αλεξία. Την περίοδο που σπούδαζε στο Εθνικό, πέρασε στο πανεπιστήμιο και συγκεκριμένα στην ΑΣΟΕΕ.
Ως σπουδαστής εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο θεατρικό σανίδι κρατώντας ένα μικρό ρόλο στο έργο «Χαραυγή» του Δημήτρη Μπόγρη (1961) κι ένα χρόνο αργότερα έκανε την πρώτη του επαγγελματική εμφάνιση με τον θίασο της Κάκιας Αναλυτή και του Κώστα Ρηγόπουλου στο έργο των Βαγγέλη Γκούφα και Βασίλη Ανδρεόπουλου «Μια πόρτα δραχμές πεντακόσιες». Με τον ίδιο θίασο συνεργάστηκε και τον επόμενο χρόνο, ενώ ακολούθησαν συνεργασίες με τους θιάσους Μάρως Κοντού - Γιώργου Πάντζα και Λάμπρου Κωνσταντάρα - Μάρως Κοντού.
Στα μέσα της δεκαετίας του '60 έπαιξε στους «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Κάρολου Κουν, ενώ σημαντική θεωρήθηκε η ερμηνεία του στον «Ασυλλόγιστο» του Μολιέρου σε σκηνοθεσία Μιχάλη Μπούχλη. Τη θεατρική σεζόν 1969-1970 συνεργάστηκε με τον θίασο Αλέξη Μινωτή - Κατίνας Παξινού στο θεατρικό του Σον Ο’ Κέιζι «Η Ήρα και το παγόνι». Το 1976 συγκρότησε τον δικό του θίασο και ανέβασε τα έργα «Το κλουβί με τις τρελλές», «Βιολιστής στη στέγη», «Ο καλός στρατιώτης Σβέικ» και «Ο σιγανοπαπαδιάς».
Ηθοποιός με άνεση στον αυτοσχεδιασμό, διακρίθηκε ιδιαίτερα στην επιθεώρηση. Το 1994 τιμήθηκε με το βραβείο επιθεώρησης «Παναθήναια» για την ερμηνεία του στο νούμερο «Άμλετ» και δύο χρόνια η Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων τού απένειμε το βραβείο «Παπαδούκα» για το νούμερο «Οι δύο δουλειές» στην επιθεώρηση «Και Μί-μη χειρότερα».
Στον κινηματογράφο, η καριέρα του ξεκίνησε το 1964 με τον «Ζορμπά» του Μιχάλη Κακογιάννη, όπου υποδύθηκε τον τρελό του χωριού και ολοκληρώθηκε με τον ρόλο του Τιτσιάνο στην ταινία του Γιάννη Σμαραγδή «Ελ Γκρέκο» το 2007. Σταθμός θεωρήθηκε η ερμηνεία του στην ταινία «Ο Νομοταγής Πολίτης», σε σκηνοθεσία Ερρίκου Θαλασσινού και σενάριο Κώστα Μουρσελά. Τη δεκαετία του '80 πρωταγωνίστησε σε δεκάδες βιντεοταινίες. Το 2002 βραβεύτηκε για το ρόλο τού 98χρονου χάκερ στην τηλεοπτική σειρά του Γιάννη Σμαραγδή «Τα χαϊδεμένα παιδιά», που μεταδόθηκε από την ΕΤ1.
Ο Σωτήρης Μουστάκας πέθανε στις 4 Ιουνίου 2007 σε νοσοκομείο της Αθήνας, σε ηλικία 66 ετών. Λίγες ώρες πριν από το μοιραίο είχε αισθανθεί αδιαθεσία, κατά τη διάρκεια πρόβας του «Πλούτου» του Αριστοφάνη, που θα παρουσίαζε με τους Θύμιο Καρακατσάνη, Γιώργο Κωνσταντίνου και Βάσια Τριφύλλη. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έπασχε από καρκίνο.
Αγίες Σοφία, Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη
Αγίες της χριστιανικής εκκλησίας η μνήμη των οποίων εορτάζεται στις 17 Σεπτεμβρίου από την Ορθόδοξη Εκκλησία και στις 15 Μαΐου από την Καθολική.
Μάρτυρες της χριστιανικής εκκλησίας, η μνήμη των οποίων εορτάζεται στις 17 Σεπτεμβρίου από την Ορθόδοξη Εκκλησία και στις 15 Μαΐου από την Καθολική.
Η Σοφία και οι κόρες της Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη ζούσαν στην Ιταλία και μαρτύρησαν για τη χριστιανική τους πίστη επί ρωμαίου αυτοκράτορος Αδριανού (117-138).
Απολυτίκια
Ως ελαία κατάκαρπος ανεβλάστησας εν ταις αυλαίς του Κυρίου, Σοφία μάρτυς σεμνή και προσήγαγες Χριστώ καρπόν ηδύτατον τους της νηδύος σου βλαστούς, δι’ αγώνων ευαγών, Αγάπην τε και Ελπίδα συν τη θεόφρονι Πίστει· μεθ’ ων δυσώπει υπέρ πάντων ημών.
Εν ταις μάρτυσι λάμπεις Σοφία ένδοξε, και στεφάνοις της νίκης περικοσμείσαι λαμπροίς· δι᾿ ο εν ύμνοις και ωδαίς ευφημούμεν σε, ότι θυγάτρια σεμνά τω μαρτυρίω οδηγείς, Αγάπην, Πίστιν, Ελπίδα· μεθ᾿ ω μη παύση πρεσβεύειν, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.
Η Μάχη του Μυριοκέφαλου
Στις 17 Σεπτεμβρίου 1176, οι Βυζαντινοί υπό τον αυτοκράτορα Μανουήλ Α Κομνηνό υφίστανται δεινή ήττα από τους Σελτζούκους Τούρκους του σουλτάνου Κιλίτζ Αρσλάν Β’ στην κλεισούρα του Μυριοκέφαλου και εγκαταλείπουν κάθε σκέψη για την ανακατάληψη της Μικράς Ασίας.
Μετά την μεγάλη τους νίκη στο Ματζικέρτ (1071) και την εδραίωση της κυριαρχίας τους στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας, οι Σελτζούκοι Τούρκοι αύξησαν δραματικά την πίεσή τους στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία, που βρισκόταν σε παρακμή. Το 1146, ο αυτοκράτορας Μανουήλ Α’ Κομνηνός εξεστράτευσε εναντίον τους και προέλασε μέχρι το Ικόνιο, αναγκάζοντας τον σουλτάνο Μασούντ Α’ να υπογράψει συνθήκη ειρήνης το επόμενο έτος, δια της οποίας οι ανακαταληφθείσες περιοχές και πόλεις από τον Μανουήλ επανήρχοντο στο Βυζάντιο. Ο διάδοχος του Μασούντ, Κιλίτζ Αρσλάν Β’ παραβίασε χρόνια αργότερα τους όρους της συνθήκης και άρχισε και πάλι τις επιδρομές στα εδάφη της αυτοκρατορίας
Ο Μανουήλ απάντησε με μια καλά οργανωμένη εκστρατεία, ηγούμενος πολυάριθμης στρατιάς από περίπου 30.000 άνδρες, στην οποία συμμετείχαν και σύμμαχες δυνάμεις από την Ουγγαρία, την Σερβία και από το Πριγκιπάτο της Αντιοχείας το οποίο εξουσίαζαν οι σταυροφόροι. Ο Κιλίτζ Αρσλάν με σαφώς μικρότερες δυνάμεις υποχωρούσε διαρκώς, παρενοχλώντας τους Βυζαντινούς με δυνάμεις ατάκτων και εφαρμόζοντας την τακτική της «καμμένης γης». Έτσι πριν ακόμη αρχίσει η μάχη, ο βυζαντινός στρατός άρχισε να αποδεκατίζεται από την έλλειψη εφοδίων και από δυσεντερία,εξαιτίας του μολυσμένου νερού.
Παρά την ευνοϊκή συγκυρία, ο σουλτάνος πρότεινε την σύναψη ειρήνης, την οποία ο Μανουήλ απέρριψε, παρά τις συστάσεις των στρατηγών του. Παράλληλα, έψαχνε την κατάλληλη τοποθεσία για να αντιμετωπίσει κατά μέτωπο τους Βυζαντινούς. Η αποφασιστική μάχη δόθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 1176, σ’ ένα δύσβατο ορεινό πέρασμα κοντά στο εγκαταλελειμμένο χωριό Μυριοκέφαλο (Τσαρντάκ), στην περιοχή του Ικονίου, από το οποίο θα περνούσε υποχρεωτικά ο στρατός του Μανουήλ. Ο Κιλίτζ Αρσλάν πρόλαβε και έλαβε επίκαιρες θέσεις με τους άνδρες του, πιάνοντας στον ύπνο τους Βυζαντινούς, οι οποίοι υπέστησαν φοβερή καταστροφή. Την σύγχυση επέτεινε και μια σφοδρή αμμοθύελλα, που ελάττωσε τόσο πολύ ελαττώσει την ορατότητα, ώστε να μην είναι δυνατό οι πολεμιστές να διακρίνουν τους αντιπάλους τους και να σκοτώνονται μεταξύ τους.
Το περίεργο πάντως είναι ότι ο Κιλίτζ Αρσλάν ζήτησε την σύναψη ειρήνης, την οποία ο Μανουήλ αποδέχτηκε. Στους όρους της περιλαμβάνονται οι κατεδαφίσεις οχυρώσεων στα Βυζαντινο-Τουρκικά σύνορα (Δορύλαιο και Σουβλαίο) και την καταβολή φόρου.
Ο ίδιος ο αυτοκράτορας, σε μήνυμά του στην Κωνσταντινούπολη, παραλλήλισε την ήττα του στο Μυριοκέφαλο με την καταστροφή του Ρωμανού Δ’ Διογένη στο Ματζικέρτ, πριν από έναν αιώνα. Μετά την νίκη τους, οι Σελτζούκοι Τούρκοι δεν αντιμετώπισαν δυσκολίες για την επέκτασή τους στην Μικρά Ασία, καθώς η η Μάχη του Μυριοκέφαλου αποδιοργάνωσε το αμυντικό σύστημα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στην ευρύτερη περιοχή.
Σπίρο Άγκνιου
Ελληνικής καταγωγής αμερικανός πολιτικός. Διατέλεσε αντιπρόεδρος των ΗΠΑ υπό τον πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον (1969-1973) και Κυβερνήτης της Πολιτείας του Μέριλαντ (1967-1969). Έμεινε στην ιστορία ως μοναδικός αντιπρόεδρος των ΗΠΑ που δεν ολοκλήρωσε τη θητεία του, επειδή αναγκάστηκε να παραιτηθεί, λόγω σκανδάλων.
Γεννήθηκε ως Σπυρίδων Αναγνωστόπουλος στο Τόσον του Μέριλαντ στις 9 Νοεμβρίου 1918. Ο πατέρας του Θεόδωρος καταγόταν από τους Γαργαλιάνους Μεσσηνίας και είχε μεταναστεύσει στις ΗΠΑ το 1897. Διατηρούσε φαγάδικο στο Τόσον και ήταν γνωστός στην ευρύτερη περιοχή της Βαλτιμόρης για το νόστιμο κοτοσουβλάκι του και τη γευστική σπανακόπιτά του.
Ο νεαρός Σπίρο, μετά τις εγκύκλιες σπουδές του, γράφτηκε το 1937 στο ονομαστό πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς. Ξεκίνησε σπουδές Χημείας, αλλά στο τρίο έτος αναγκάστηκε να τις διακόψει, επειδή κλήθηκε στα όπλα. Υπηρέτησε στη Γερμανία και τη Γαλλία κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και παρασημοφορήθηκε. Λίγες μέρες προτού αναχωρήσει για την Ευρώπη (27 Μαΐου 1942) ήλθε εις γάμου κοινωνία με την Έλινορ Τζούντφιντ, η οποία εργαζόταν σε ασφαλιστική εταιρεία. Μαζί απέκτησαν τέσσερα παιδιά, την Πάμελα, τον Τζέιμς, τη Σούζαν και την Κίμπερλυ.
Μετά την επιστροφή του από τον πόλεμο άλλαξε γνωστική κατεύθυνση και από τη Χημεία βρέθηκε να σπουδάζει Νομικά. Το πρωί εργαζόταν ως ασφαλιστής και το βράδυ παρακολουθούσε τα μαθήματά του στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βαλτιμόρης. Το 1947 αποφοίτησε και δύο χρόνια αργότερα άρχισε να δικηγορεί.
Στην πολιτική αναμίχθηκε στις αρχές της δεκαετίας του '50. Εξελέγη σε διάφορες αιρετές θέσεις της κομητείας της Βαλτιμόρης με τη σημαία του Δημοκρατικού Κόμματος. Όταν απέτυχε να εκλεγεί δικαστής άλλαξε στρατόπεδο και προσχώρησε στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, επειδή θεώρησε ότι υπονομεύτηκε από την παράταξή του.
Το 1966 αποφάσισε να διεκδικήσει τη θέση του κυβερνήτη του Μέριλαντ. Δύσκολο εγχείρημα, καθότι η πολιτεία αυτή, που περιβάλλει την πρωτεύουσα των ΗΠΑ Ουάσιγκτον, αποτελεί κάστρο των Δημοκρατικών. Με μία μετριοπαθή και συναινετική ατζέντα και εκμεταλλευόμενος τη θητεία του στο Δημοκρατικό Κόμμα, ο Σπίρο Άγκνιου κατόρθωσε να εκλεγεί στο ανώτατο αξίωμα του Μέριλαντ, προς γενική έκπληξη όλων.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του κινήθηκε σε προοδευτική κατεύθυνση, έξω από τις νόρμες του κόμματός του. Ψήφισε νόμο για την ισότητα λευκών και μαύρων, καθιέρωσε τον θεσμό της προοδευτικής φορολογίας ανάλογα με την κλίμακα εισοδήματος και πήρε αυστηρά μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος. Ακόμη, κατάργησε τον ξεπερασμένο νόμο της πολιτείας που είχε εισαχθεί πριν από 306 χρόνια και απαγόρευε τον γάμο μεταξύ μαύρων και λευκών. Όμως, μετά τις φυλετικές ταραχές του 1968 έχασε την υποστήριξη των μαύρων και των φιλελεύθερων στοιχείων, επειδή ενέτεινε την αστυνόμευση και περιέκοψε δαπάνες για την υγεία και την κοινωνική πρόνοια.
Η επιτυχία του Άγκνιου σε μια «δημοκρατική πολιτεία» προσέλκυσε το ενδιαφέρον των επιτελών του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, που αναζητούσαν έναν υποψήφιο με φιλελεύθερα χαρακτηριστικά για τη θέση του αντιπροέδρου στις προεδρικές εκλογές του 1968. Το ρεπουμπλικανικό δίδυμο των Νίξον - Άγκνιου επικράτησε στο νήμα των δημοκρατικών Χάμφρεϊ και Μάσκι, σε μια σκληρή αναμέτρηση με φόντο τον Πόλεμο του Βιετνάμ. Έτσι, ο Σπίρο Άγκνιου εξελέγη στο υψηλότερο πολιτικό πόστο που έχει αναδειχθεί ποτέ ελληνοαμερικανός, αλλά και πολίτης του Μέριλαντ.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του, ο άγνωστος στο αμερικανικό κοινό Άγκνιου έγινε γνωστός για τις επιθέσεις του κατά των ριζοσπαστών αμφισβητιών, ενώ στο στόχαστρό του μπήκαν και τα Μ.Μ.Ε, τα οποία κατηγορούσε για την έλλειψη αντικειμενικότητας στην κάλυψη της κυβερνητική πολιτικής. Όσον αφορά στην εξωτερική πολιτική, υποστήριξε θερμά τη Χούντα των Αθηνών, ευθυγραμμιζόμενος με την επίσημη γραμμή των ΗΠΑ. Επισκέφθηκε, μάλιστα, για πρώτη φορά την Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1971 και τη γενέτειρα του πατέρα του Γαργαλιάνους, γεγονός που το εκμεταλλεύτηκε προπαγανδιστικά το στρατιωτικό καθεστώς της 21ης Απριλίου.
Παρά τις διαφωνίες του με τον Νίξον και την εχθρότητα μεγάλου μέρους του κομματικού μηχανισμού των Ρεπουμπλικανών, ο Άγκνιου παρέμεινε και για δεύτερη τετραετία στην αντιπροεδρία μετά τη σαρωτική νίκη του Ρίτσαρντ Νίξον στις εκλογές του 1972. Όμως, το κορυφαίο πολιτειακό δίδυμο εκείνης της εποχής στις ΗΠΑ δεν θα ολοκληρώσει τη θητεία του και θα αποχωρήσει ατιμασμένο από την πολιτική.
Στις 10 Οκτωβρίου 1973 ο Σπίρο Άγκνιου θα αναγκασθεί να υποβάλει την παραίτησή του, εξαιτίας σκανδάλων που βγήκαν από το ντουλάπι και αφορούσαν στην εποχή που ήταν κυβερνήτης του Μέριλαντ. Συγκεκριμένα, κατηγορήθηκε για φοροδιαφυγή και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, επειδή είχε απαιτήσει μίζες από επιχειρηματίες του κατασκευαστικού τομέα για να προωθήσει έργα τους. Αρνήθηκε να προσέλθει στο δικαστήριο και γι' αυτό του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης με αναστολή και πρόστιμο 10.000 δολαρίων.
Ένα χρόνο μετά τον ακολούθησε και ο πρόεδρος Νίξον, ο οποίος υπέβαλε την παραίτησή του, εξαιτίας του σκανδάλου «Γουότεργκεϊτ». Ο Άγκνιου κατηγόρησε τον Νίξον ότι επίτηδες ανέσυρε στην επιφάνεια μια αμφιλεγόμενη υπόθεσή του, προκειμένου να στρέψει το ενδιαφέρον του Τύπου από τις δικές του περιπέτειες με το σκάνδαλο παρακολούθησης των γραφείων του Δημοκρατικού Κόμματος. Οι σχέσεις των δύο πρώην συνεργατών διερράγησαν οριστικά και δεν ξαναμίλησαν ποτέ.
Ο πάγος μεταξύ των δύο οικογενειών έσπασε το 1994, όταν ο Άγκνιου παρέστη στην κηδεία του Ρίτσαρντ Νίξον, μετά από πρόσκληση της οικογένειας του θανόντος προέδρου. Ο Σπίρο Άγκνιου έφυγε από τη ζωή με την σειρά του δύο χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα στις 17 Σεπτεμβρίου 1996, λίγες μόνο μέρες μετά τη διάγνωση των γιατρών ότι πάσχει από λευχαιμία.
Σάμιουελ Τζόνσον
Ο Άγγλος ποιητής, κριτικός, δοκιμιογράφος και λεξικογράφος Σάμιουελ Τζόνσον, υπήρξε διάσημος όχι μόνον για το συγγραφικό του έργο αλλά και για την πνευματώδη ζωντάνια του ως συζητητή. Σημαντική πνευματική προσωπικότητα του 18ου αιώνα, υπήρξε μελετητής του Σέξπιρ, του οποίου εξέδωσε τα άπαντα σε οκτώ τόμους το 1765, ενώ δημοσίευσε και ένα από τα πρώτα λεξικά της αγγλικής γλώσσας, το οποίο διακρίνεται για την πληρότητα και την τεκμηρίωσή του.
Ο Σάμιουελ Τζόνσον γεννήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 1709 (18 Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με το νέο ημερολόγιο) στο Λίτσφιλντ της Κεντρικής Αγγλίας και ήταν γιος του βιβλιοπώλη Μάικλ Τζόνσον και της Σάρας Φορντ. Ασθενικό παιδί με αδύνατη κράση φοίτησε για ένα διάστημα στο σχολείο και στην συνέχεια άρχισε να βοηθά τον πατέρα του στο βιβλιοπωλείο, γεγονός που τού επέτρεψε να διαβάσει πολύ και να αποκτήσει βαθύτατη γνώση της λογοτεχνίας.
Το 1728 άρχισε να φοιτά στο Κολέγιο Πέμπροκ της Οξφόρδης, αλλά ένα χρόνο αργότερα αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τις σπουδές του λόγω οικονομικών δυσχερειών. Ύστερα από μια αποτυχημένη προσπάθεια να λειτουργήσει ένα ιδιωτικό σχολείο στην γενέτειρά του, μετακόμισε στο Λονδίνο το 1937 και άρχισε να συνεργάζεται με το περιοδικό «Gentleman’s Magazine».
Τα χρόνια εκείνα ολοκλήρωσε την τραγωδία «Irene» («Ειρήνη»), βασισμένη σε βυζαντινό θέμα, δημοσίευσε το πρώτο σημαντικό ποίημά του με τίτλο «London» (1738) και άρχισε να γίνεται γνωστός, χάρη στην αρθρογραφία του, με την οποία καταφερόταν εναντίον της κυβέρνησης του Ρόμπερτ Γουόλπολ.
Συνέχισε να αρθρογραφεί για θέματα επικαιρότητας και τα επόμενα χρόνια, εκδίδοντας ,μεταξύ άλλων, τα πολιτικά φυλλάδια «Thoughts on the Late Transactions Respecting Falkland’s Islands» (« Σκέψεις για τις τελευταίες πράξεις σχετικά με τις νήσους Φώκλαντ»), «The Patriot» («Ο Πατριώτης») και «Taxation No Tyranny» (« Φορολογία όχι τυραννία»). Ως προς την πολιτική του φιλοσοφία, ο Τζόνσον πίστευε ότι το ουσιαστικό για μια πολιτισμένη κοινωνία είνι η ύπαρξη μιας σταθερής κυβέρνησης και ο σεβασμός των νόμων. Αναγνώριζε ωστόσο ότι σε περίπτωση κατάχρησης τής εξουσίας από την κυβέρνηση, οι άνθρωποι δεν έπρεπε να τήν ανεχθούν αλλά να στραφούν εναντίον του τυράννου.
Το πρώτο μεγάλο έργο του που έκανε αίσθηση στο βρετανικό αναγνωστικό κοινό ήταν η βιογραφία του φίλου του ποιητή Τζον Σάβατζ (1896-1943) με τίτλο «Account of the Life of Mr Richard Savage», Son of Earl Rivers» («Διήγηση της ζωής του κυρίου Ρίτσαρντ Σάβατζ, γιου του κόμη του Ρίβετρς»), το οποίο εξέδωσε ανώνυμα το 1744 ως φόρο τιμής στην μνήμη του φίλου του.
Το 1745, άρχισε να ασχολείται με το έργο του Σαίξπιρ, δημοσιεύοντας το δοκίμιο «Miscellaneous Observations on the Tragedy of Macbeth» (« Ποικίλες παρατηρήσεις στην τραγωδία του Μάκβεθ»). Από την χρονιά εκείνη άρχισε να ασχολείται με την έκδοση των έργων του μεγάλου συμπατριώτη του, την οποία ολοκλήρωσε σε οκτώ τόμους το 1765. Ο Τζόνσον μελετούσε τον Σαίξπιρ ολόκληρη την ζωή του. Ο θαυμασμός του δεν έφθανε στα όρια της λατρείας, αλλά τον αντιμετώπιζε με κριτική ματιά. Πίστευε ότι ο Σαίξπιρ επιδίωκε να τέρπει μάλλον παρά να διδάσκει και ότι έγραφε τα έργα του χωρίς ηθικό σκοπό.
To 1749, δημοσίευσε το σημαντικότερο ποιητικό του έργο με τίτλο «The Vanity of Human Wishes» («Η ματαιότητα των ανθρώπινων επιθυμιών» και τον επόμενο χρόνο άρχισε να εκδίδει το λογοτεχνικό περιοδικό «The Rambler» ( «Ο Ταξιδευτής»), το οποίο κυκλοφορούσε δύο φορές την εβδομάδα έως το 1752. Το κάθε τεύχος περιλάμβανε ένα δοκίμιο γραμμένο, ως επί το πλείστον, από τον ίδιο. To 1755, κυκλοφόρησε το δίτομο «Λεξικό της αγγλικής γλώσσας («A Dictionary of the English Language»), που υπήρξε το πρώτο σημαντικό λεξικό της Αγγλικής, με 40.000 λήμματα και τεκμηρίωσή τους με συγκεκριμένα παραδείγματα από την αγγλική λογοτεχνία, μέθοδος η οποία χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στην αγγλική λεξικογραφία.
Το 1759, έγραψε ένα από τα σπουδαιότερα έργα του, την τραγωδία «The Prince of Abissinia: A Tale» («Ο Πρίγκηπας της Αβησσυνίας: Ένα Παραμύθι»), ένα είδος πνευματικής αυτοβιογραφίας ,που μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες. To 1764, μαζί με τον ζωγράφο Τζόσουα Ρέινολντς, ίδρυσε την περίφημη φιλολογική λέσχη του Λονδίνου με την επωνυμία «The Club», η οποία επέζησε μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα.
Το 1763 γνώρισε τον 23χρονο Τζέιμς Μπόσγουελ, τον μετέπειτα βιογράφο του, και συνδέθηκε μαζί του με στενή φιλία, η οποία παρέμεινε παροιμιώδης στα χρονικά της λογοτεχνίας. Δέκα χρόνια αργότερα, ο Μπόσγουελ τόν έπεισε να επισκεφθούν μαζί τις Εβρίδες, τα δυτικά νησιά της Σκωτίας. Το ταξίδι αυτό ήταν η αφορμή για την συγγραφή του βιβλίου του «Journey to the Western Islands of Scotland» («Ταξίδι στα δυτικά νησιά της Σκωτίας»), το οποίο εκδόθηκε το 1775 και στο οποίο περιέγραψε τα ήθη, τα έθιμα και τις σύγχρονες δραστηριότητες μιας κοινωνίας η οποία ως τότε τού ήταν εντελώς άγνωστη.
Ένα από τα τελευταία του έργα ήταν η έκδοση μιας σειράς με τους βίους Άγγλων ποιητών («The Lives of the English Poets»), που του πήρε τέσσερα χρόνια για να την ολοκληρώσει (1777-1781).
Από το 1735 και μέχρι τον θάνατό της το 1752, ήταν νυμφευμένος με την κατά 20 χρόνια μεγαλύτερη του Τέτι Τζάρβις, με την προίκα της οποίας, όπως προαναφέρθηκε, ίδρυσε το ιδιωτικό σχολείο στην γενέτειρά του.
Ο Σάμιουελ Τζόνσον πέθανε στο Λονδίνο στις 13 Δεκεμβρίου 1784 και τάφηκε στο Αβαείο τού Γουέστμινστερ.
Στέφανος Δραγούμης
Έλληνας πολιτικός, νομικός και συγγραφέας. Διετέλεσε πρωθυπουργός της χώρας το 1910.
Ο Στέφανος Δραγούμης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1842 και ήταν γιος του Κωνσταντινουπολίτη δημοσιογράφου και πολιτικού Νικολάου Δραγούμη (1809-1879), με καταγωγή από το Βογατσικό της Καστοριάς. Σπούδασε νομικά στο Παρίσι και έλαβε το διδακτορικό του το 1861. Το 1864 εισήλθε στον δικαστικό κλάδο και έφθασε μέχρι τον βαθμό του εφέτη το 1875. Στενός φίλος του Χαρίλαου Τρικούπη, διορίστηκε τον Μάιο του 1875 Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, αλλά σε σύντομο χρονικό διάστημα παραιτήθηκε, λόγω διαφωνίας του με τον υπουργό Ιωάννη Παπαζαφειρόπουλο. Συγχρόνως, παραιτήθηκε και από το δικαστικό σώμα και επιδόθηκε στη δικηγορία.
Το 1879 κατήλθε στον πολιτικό στίβο και εξελέγη βουλευτής Μεγαρίδας, υπό τη σημαία του Χαριλάου Τρικούπη. Επανεξελέγη βουλευτής στην ίδια περιφέρεια το 1881, 1885. 1887, 1890 και 1892. Διετέλεσε Υπουργός Εξωτερικών (1886-1889, 1892-1893) και Εσωτερικών (1888-1890) σε κυβερνήσεις του Χαριλάου Τρικούπη. Από το 1899 έπαψε να πολιτεύεται στη Μεγαρίδα και μεταπήδησε στην εκλογική περιφέρεια Αττικοβοιωτίας ως ανεξάρτητος. Εξελέγη βουλευτής στις εκλογές του 1899, του 1905 και του 1906. Την περίοδο αυτή υπήρξε ένας από τους κύριους οργανωτές του Μακεδονικού Αγώνα, μαζί με τον γιο του, Ίωνα Δραγούμη και τον γαμπρό του Παύλο Μελά. Το 1906 σχημάτισε στη Βουλή την ομάδα των αποκληθέντων «Ιαπώνων» βουλευτών, της οποίας ανέλαβε την αρχηγία.
Μετά το στρατιωτικό κίνημα στου Γουδή (15 Αυγούστου 1909) και την παραίτηση της κυβέρνησης Μαυρομιχάλη, ανέλαβε να σχηματίσει μεταβατική κυβέρνηση, με πρόγραμμα τη σύγκληση Εθνοσυνελεύσεως για την αναθεώρηση του Συντάγματος του 1864. Υπουργός Στρατιωτικών διορίστηκε ο ηγέτης του κινήματος συνταγματάρχης Νικόλαος Ζορμπάς. Ο Δραγούμης ορκίστηκε πρωθυπουργός στις 18 Ιανουαρίου 1910 και μία από τις πρώτες ενέργειες της κυβέρνησής του ήταν η αναθεώρηση των μη θεμελιωδών διατάξεων του Συντάγματος, η οποία έγινε δεκτή από τη Βουλή στις 18 Φεβρουαρίου. Κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργίας του δημιουργήθηκε το Υπουργείο Γεωργίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας.
Στις 17 Μαρτίου διαλύθηκε ο «Στρατιωτικός Σύνδεσμος», που οργάνωσε το στρατιωτικό κίνημα, και η χώρα εισήλθε σε τροχιά εκλογών, οι οποίες διενεργήθηκαν στις 8 Αυγούστου 1910, χωρίς να προκύψει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Στις εκλογές αυτές ο Δραγούμης εξελέγη ανεξάρτητος βουλευτής Αττικοβοιωτίας. Μετά τη σύγκληση της νέας Βουλής, υπέβαλε την παραίτησή του και στις 6 Οκτωβρίου του 1910 ο βασιλιάς Κωνσταντίνος Α' ανέθεσε την πρωθυπουργία στον Ελευθέριο Βενιζέλο.
Ο Βενιζέλος πέτυχε να διεξαχθούν αρκετά σύντομα νέες εκλογές (28 Νοεμβρίου 1910), στις οποίες κατήγαγε αληθινό θρίαμβο. Ο Δραγούμης εξελέγη και πάλι ανεξάρτητος βουλευτής Αττικοβοιωτίας και ανέλαβε την προεδρία της Επιτροπής για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Στο διάστημα των Βαλκανικών Πολέμων διετέλεσε γενικός διοικητής Κρήτης (12 Οκτωβρίου 1912 – 8 Ιουνίου 1913) και στη συνέχεια γενικός διοικητής Μακεδονίας έως τις 23 Σεπτεμβρίου 1913, οπότε παραιτήθηκε λόγω διαφωνίας του με τον Βενιζέλο.
Στις εκλογές του 1915 εξελέγη για τελευταία φορά βουλευτής Αττικοβοιωτίας. Κατά την περίοδο του Εθνικού Διχασμού διετέλεσε υπουργός Οικονομικών των φιλοκωνσταντινικών κυβερνήσεων Ζαΐμη (1915) και Σκουλούδη (1915-1916). Στις εκλογές του 1916 εκλέχθηκε βουλευτής Θεσσαλονίκης, όπως και στις εκλογές του 1920. Μετά την παραίτηση του βασιλιά Κωνσταντίνου (1917) διώχθηκε και παραπέμφθηκε σε δίκη από την κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου, αλλά απαλλάχθηκε.
Από τον γάμο του με την Ελίζα Κοντογιαννάκη απέκτησε 11 παιδιά (6 κορίτσια και 5 αγόρια), με πιο γνωστό τον θεωρητικό του ελληνικού εθνικισμού Ίωνα Δραγούμη (1878-1920). Η μεγαλύτερη κόρη του Ναταλία (1872-1973) είχε παντρευτεί τον ήρωα του Μακεδονικού Αγώνα Παύλο Μελά. Δισέγγονη του Στέφανου Δραγούμη είναι η γνωστή ηθοποιός Ναταλία Δραγούμη.
Για μεγάλο διάστημα διετέλεσε ηγετικό στέλεχος διαφόρων κοινωνικών οργανώσεων. Ως πρόεδρος της επιτροπής Ολυμπίων εγκαινίασε το Ζάππειο Μέγαρο και επέβλεψε τη φύτευση του Ζαππείου Κήπου, του Λόφου του Αρδηττού και του κήπου του Θησείου. Δημοσίευσε πολλές μελέτες νομικού, πολιτικού, φιλολογικού και αρχαιολογικού περιεχομένου σε ελληνικά και ξένα περιοδικά.
Ο Στέφανος Δραγούμης πέθανε στην Κηφισιά στις 17 Σεπτεμβρίου 1923.Πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/696?utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=sinevi_san_simera&utm_term=2024-09-17
Ανδρέας Χ. Λόντος
Αχαιός πολιτικός, που διετέλεσε επανειλημμένα υπουργός και εκλέχθηκε Πρόεδρος της Βουλής από τις 17 Δεκεμβρίου 1859 έως τις 18 Μαΐου 1860.
Ο Ανδρέας Λόντος γεννήθηκε στην Πάτρα το 1810 και υπήρξε γόνος του πατρινού κλάδου της γνωστής οικογένειας προκρίτων της Αιγιαλείας. Πατέρας του ήταν ο αγωνιστής του '21 Χριστόδουλος Λόντος, που τον αποκαλούσαν και Λοντίδη, για να διακρίνεται από την οικογένεια των Λόντων του Αιγίου.
Σπούδασε νομικά στην Ιταλία και προτού δραστηριοποιηθεί στην πολιτική, εργάστηκε στην Πάτρα ως δικηγόρος. Έχαιρε γενικής αποδοχής, όχι μόνο λόγω της καταγωγής του, αλλά και της προσωπικότητάς του, γεγονός που συνέβαλε στην ανάληψη σειράς τοπικών αξιωμάτων, όπως αυτά του προέδρου του δημοτικού συμβουλίου της Πάτρας (1836-1840), του Δημάρχου Πατρέων (1840-1843) και του βουλευτή.
Εκπροσώπησε την Αχαΐα στην εμπορική έκθεση του Λονδίνου το 1851, επιχειρώντας την προώθηση της σταφίδας στην αγορά της Αγγλίας. Στις εκτός της πολιτικής δραστηριότητές του συγκαταλέγεται και η συμμετοχή του σε επιτροπή με σκοπό την ίδρυση Κτηματικής Τράπεζας στην Ελλάδα.
Εξελέγη πληρεξούσιος Πατρών στην Εθνοσυνέλευση του 1843-1844 και με τη νομική του κατάρτιση συνετέλεσε στην αρτιότερη κατάρτιση του Συντάγματος. Εκπροσώπησε την εκλογική του περιφέρεια στην εθνική αντιπροσωπεία μεταξύ των ετών 1843-1844. Στις 17 Δεκεμβρίου 1859 εκλέχθηκε Πρόεδρος της Βουλής και διατήρησε το υψηλό αξίωμα έως τις 18 Μαΐου 1860.
Διετέλεσε υπουργός Δικαιοσύνης στις κυβερνήσεις του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου (30 Μαρτίου - 27 Ιουλίου 1844), οπότε επαύθη από τον Όθωνα, και πάλι του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου 17 Ιουλίου 1854 - 31 Μαΐου 1855). Αν και αντιπολιτεύτηκε τον Όθωνα, απέφυγε την ενεργό ανάμειξή του στις συνωμοτικές κινήσεις που προηγήθηκαν της επανάστασης του Οκτωβρίου του 1862. Αμέσως μετά την έξωση του Όθωνα συμμετείχε ενεργά στις πολιτικές εξελίξεις μέσα από το θεωρούμενο ως συντηρητικό κοινοβουλευτικό συνασπισμό των «Πεδινών». Υπήρξε πολιτικός φίλος του Δημήτριου Βούλγαρη.
Διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών στις βραχύβιες κυβερνήσεις του Ζηνόβιου Βάλβη (11 Φεβρουαρίου 1863 - 25 Μαρτίου 1863 και του Μπενιζέλου Ρούφου (29 Απριλίου 1863 - 25 Οκτωβρίου 1863), ενώ το 1864 ανέλαβε το Υπουργείο Δικαιοσύνης και το Υπουργείο Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Εκπαιδεύσεως στις κυβερνήσεις του Κωνσταντίνου Κανάρη (1864 - 1865).
Μετά το 1866 ανέλαβε καθήκοντα νομάρχη στη Ζάκυνθο, αφήνοντας τις καλύτερες εντυπώσεις για τον τρόπο που αντιμετώπισε τις τοπικές έριδες και τους φατριασμούς. Το 1870, ο πρωθυπουργός Επαμεινώνδας Δεληγεώργης τού ανέθεσε τη διεύθυνση του Γενικού Προξενείου της Ελλάδος στα Ιωάννινα, που βρίσκονταν ακόμα υπό οθωμανική κατοχή. Κατέκτησε τότε το γενικό σεβασμό, τόσο των Ελλήνων, όσο και των Οθωμανικών αρχών. Η αποτυχία της Ελλάδας, μερικά χρόνια αργότερα, στο Συνέδριο του Βερολίνου του 1878 να ενσωματώσει την Ήπειρο, τον γέμισε απογοήτευση.
Ο Ανδρέας Λόντος πέθανε στα Ιωάννινα στις 17 Σεπτεμβρίου 1881 και κηδεύτηκε στην Πάτρα.Πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/1472?utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=sinevi_san_simera&utm_term=2024-09-17
Μιχάλης Γιαννάτος
Ο Μιχάλης Γιαννάτος ήταν ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, που διακρίθηκε σε δεύτερους ρόλους. Με την πολυγλωσσία και το ανατολίτικο παρουσιαστικό του υπήρξε ένας από τους λίγους έλληνες ηθοποιούς με πλούσια διεθνή καριέρα.
Ο Μιχάλης Γιαννάτος γεννήθηκε στις 11 Ιουλίου 1941 στην Κωνσταντινούπολη και ξεριζώθηκε από εκεί, όπως πολλοί Έλληνες, με τον τελευταίο μεγάλο διωγμό του 1964. Σπούδασε στην Αθήνα στη δραματική σχολή του Ντίνου Δημόπουλου και πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο δίπλα στον Μάνο Κατράκη το 1966, με τον «Καπετάν Μιχάλη» του Νίκου Καζαντζάκη.
Έκανε το ντεμπούτο του στον κινηματογράφο το 1968, με την κωμωδία του Ντίνου Δημόπουλου «Η αρχόντισσα και ο αλήτης» και στη συνέχεια έλαβε μέρος σε ελληνικές παραγωγές – σε ταινίες δίπλα στον Θανάση Βέγγο και σε ταινίες του Θόδωρου Αγγελόπουλου από τον «Μεγαλέξανδρο» και μετά – και σε μεγάλες ξένες παραγωγές που γυρίστηκαν στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό.
Ανάμεσα σε αυτές ήταν «Το εξπρές του μεσονυχτίου» («Midnight Express», 1978) του Άλαν Πάρκερ, «Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι» («Captain Corelli’s Mandolin», 2001) του Τζον Μάντεν και «Μόναχο» («Munich», 2005) του Στίβεν Σπίλμπεργκ. Στην επιλογή του από ξένους σκηνοθέτες του μεγέθους των ανωτέρω βοήθησε πολύ και η γνώση τεσσάρων ξένων γλωσσών (τουρκικά, γαλλικά, ιταλικά και ισπανικά), αλλά και η εμφάνισή του, καθαρά ανατολίτικη, που έπειθε για δεύτερους ή τρίτους ρόλους, ωστόσο χρήσιμους για την εξέλιξη της ταινίας.
Απλός, καθημερινός, αλλά και άψογος επαγγελματίας, έπαιξε στο θέατρο, στο σινεμά και στην τηλεόραση, ελληνική και ξένη, ενώ παράλληλα με την υποκριτική δίδαξε και ως καθηγητής ξένων γλωσσών. Από το 1979 έως το 1996 εργάστηκε ως βραδινός ρεσεψιονίστ στο ξενοδοχείο «Κάραβελ» της Αθήνας.
Ο Μιχάλης Γιαννάτος «έφυγε» ξαφνικά από έμφραγμα του μυοκαρδίου στις 17 Σεπτεμβρίου 2013, ενώ παρακολουθούσε με φίλους του ένα ποδοσφαιρικό αγώνα από την τηλεόραση.
Πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/2437?utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=sinevi_san_simera&utm_term=2024-09-17